„Градски Коњи“ е проект на шведското дуо Ана Калблад и Хелена Бајстром. Двете се уметници кои соработуваат веќе подолг период, а последниве години работат на проект инспириран токму македонскиот главен град, Скопје.
Станува збор за перформанс изведен од група на жени кои собрани на некое урбано место, најчесто плоштад, галопираат и со најразлични потези имитираат стадо коњи.
Ваквиот, навидум чуден и апсурден перформанс тие го опишуваат како приказ на женската моќ и храброст која е сосем игнорирана кога станува збор за поставување скултури на плоштадите ширум Европа.
„Во нашите градови, на бронзени коњи, гордите цареви тивко зјапаат над нашите глави. Нивната историја и машка доминација секој ден се манифестира и се пренесува на следната генерација. Но каде се жените и нивните приказни?“, стои во описот на проектот кој започнал во 2014 година.
Навраќајќи се на посетите низ повеќе држави во Европа, Ана забележала како спомениците со коњи, најчесто со познати машки фигури седнати на нив, биле најчестата појава која им паѓала во очи.
„Пред околу 5 години бевме во Скопје, работејќи на еден проект.“, се навраќа Ана. „Шетајќи низ центарот, разговаравме за историјата и моменталната ситуација на државата. Наеднаш се најдов помеѓу десетици огромни, бронзени споменици на коњи.“
Ваквата слика продолжила и кога се вратиле дома, во Стокхолм.
Ова ја инспирирало заедно со Хелена да го започнат проектот чија идеја тргнува од прашањето како можат жените во јавниот простор да се поврзат со овие споменици и нивната приказна?
„Сè што поставуваме во јавниот простор раскажува некаква приказна и креира одредена атмосфера.“, дополнува таа.
Сè побројните споменици од мажи и коњи, Според Ана и Хелена, не прават ништо освен што наметнуваат патријархизам и дополнителен притисок и очај кај случајните женски минувачи.
„Прашање е чии приказни всушност се раскажуваат кај овие скулптури? Што се пренесува на идните генерации? Што можеме ние да направиме во врска со ова?“, се дел од дилемите кои дуото уметници сакаат да ги постават со овој проект.
Перформансот до сега го имаат изведено низ повеќе градови меѓу кои Стокхолм, Малме, Гетеборг, Оребро и многу други. Реакциите кои ги добиваат се најчесто мешавина од смеа, чудење и погледи исполнети со хорор.
Следно место каде ќе можат да се видат нивните „галопирачки коњи“ е Австралија идната година.
Георги Божиновски