Додека туристите би можеле да уживаат во летната топлина на Средоземното Море, климатолозите предупредуваат на страшни последици за неговиот морски живот бидејќи сe регистрирани серија силни топлотни бранови, објави АП.
Од Барселона до Тел Авив, научници велат дека се сведоци на исклучителни покачувања на температурата во опсег од 3 до 5 Целзиусови степени над нормата за овој период од годината. Температурите на водата редовно надминуваат 30 степени во некои денови.
Екстремните горештини во Европа и другите земји околу Медитеранот се најдоа на насловните страници ова лето, но зголемената температура на морето е главно надвор од видното поле и, како што велат, надвор од умот.
Морските топлотни бранови се предизвикани од океанските струи кои создаваат области со топла вода. Метеоролошките системи и топлината во атмосферата, исто така, може да покачуваат степени според температурата на водата. И исто како на копното, морските топлотни бранови се подолги, почести и поинтензивни поради климатските промени предизвикани од човекот.
Ситуацијата е „многу загрижувачка“, вели Хоаким Гарабу, истражувач во Институтот за морски науки во Барселона. „Ние го туркаме системот премногу далеку. Мора да преземеме акција за климатските прашања што е можно поскоро.
Гарабу е дел од тимот кој неодамна го објави извештајот за топлотните бранови во Средоземното Море помеѓу 2015 и 2019 година. Во извештајот се вели дека овие феномени доведоа до „масовна смртност“ на морските видови.
Околу 50 видови, вклучувајќи корали, сунѓери и алги, беа погодени долж илјадници километри на бреговите на Медитеранот, според студијата, објавена во списанието „Global Change Biology“.
Ситуацијата во источниот медитерански басен е особено страшна.
Водите покрај Израел, Кипар, Либан и Сирија се „сигурно најжешката точка на Медитеранот“, вели Гил Рилов, морски биолог во израелскиот институт за океанографски и лимнолошки истражувања и еден од коавторите на трудот. Просечните температури на морето во лето сега се постојано над 31 степени.
Овие мориња кои се затоплуваат доведуваат многу автохтони видови на работ, „бидејќи секое лето нивната оптимална температура се надминува“, рече тој.
Она што тој и неговите колеги го сведочат во однос на загубата на биолошката разновидност е она што се предвидува да се случи позападно во Медитеранот кон Грција, Италија и Шпанија во наредните години.
Гарабу истакнува дека морињата и служат на планетата со апсорпција на 90% од вишокот на топлина на Земјата и 30% од јаглерод диоксид емитиран во атмосферата од производството на јаглен, нафта и гас. Овој ефект ја штити планетата од уште поостри климатски ефекти.
Ова беше можно бидејќи океаните и морињата беа во здрава состојба, рече Гарабу.
„Но, сега го доведовме океанот во нездрава и нефункционална состојба“, рече тој.
Додека емисиите на стакленички гасови на Земјата ќе мора драстично да се намалат ако се ограничи затоплувањето на морето, научниците од океанот конкретно бараат властите да гарантираат дека 30% од морските области се заштитени од човечки активности, како што е риболов, што ќе им даде шанса на видовите да се опорави и да напредува.
Фото: Unsplash / Stepan Unar
Околу 8% од областа на Средоземното Море во моментов е заштитена.
Гарабу и Рилов рекоа дека креаторите на политиката главно не се свесни за затоплувањето на Медитеранот и неговото влијание.
„Наша задача како научници е да им го свртиме вниманието на ова за да можат да размислат за тоа“, рече Рилов.
Топлотните бранови се јавуваат кога особено топлото време продолжува во одреден број денови, без дожд или слаб ветер. Топлинските бранови на копно помагаат да предизвикаат морски топлотни бранови, па двата видови бранови имаат тенденција да се „хранат“ едни со други во маѓепсан круг што се загрева.
Топлинските бранови на земјата станаа вообичаени во многу земји околу Медитеранот, со драматични несакани ефекти како шумски пожари, суши, загуби на земјоделски култури и измачувачки високи температури.
Но, морските топлотни бранови, исто така, може да имаат сериозни последици за земјите кои се граничат со Медитеранот и над 500 милиони луѓе кои живеат таму, ако тоа не се реши наскоро, велат научниците. Рибните резерви ќе бидат исцрпени, а туризмот ќе биде негативно погоден, бидејќи деструктивните бури би можеле да станат почести на копно.
И покрај тоа што претставува помалку од 1% од глобалната површина на океаните, Медитеранот е еден од главните резервоари на морскиот биодиверзитет, кој содржи помеѓу 4% и 18% од познатите морски видови во светот.
Некои од најпогодените видови се клучни за одржување на функционирањето и разновидноста на морските живеалишта. Видовите како ливадите со морска трева Посидониа океаника, кои можат да апсорбираат огромни количини на јаглерод диоксид и да го засолнат морскиот свет, или коралните гребени, кои исто така се дом на дивиот свет, би биле изложени на ризик.
Гарабу вели дека влијанијата на смртноста врз видовите биле забележани помеѓу површината и длабочината на 45 метри, каде што забележаните морски топлотни бранови биле исклучителни. Топлотните бранови зафатија повеќе од 90% од површината на Средоземното Море.
Според најновите научни трудови, температурата на површината на морето во Медитеранот се зголемувала за 0,4 степени секоја деценија помеѓу 1982 и 2018 година. На годишна основа, таа се зголемува за околу 0,05 степени во текот на изминатата деценија без никаков знак на попуштање.
Дури и делови од степени може да имаат катастрофални ефекти врз здравјето на океаните, велат експертите.
Погодените области исто така се зголемија од 1980-тите и сега го покриваат поголемиот дел од Медитеранот, сугерира студијата.
„Прашањето не е за опстанокот на природата, бидејќи биодиверзитетот ќе најде начин да опстане на планетата“, рече Гарабу. „Прашањето е ако продолжиме да одиме во оваа насока, можеби нашето општество, луѓето, нема да има каде да живеат“.
