По втор пат од 2022 година, Светската здравствена организација (СЗО) во средата прогласи глобална здравствена криза поради епидемијата на мајмунски сипаници која брзо се шири низ африканскиот континент и се заканува да навлезе и на други континенти, пренесува Ал Џазира Балканс.
Оттаму истакнаа дека повеќе од 14.000 случаи и 524 смртни случаи во Африка оваа година веќе ги надминале минатогодишните бројки. СЗО прогласи глобална здравствена криза затоа што беше пронајдена нова варијанта на вирусот и за првпат беа пријавени случаи во најмалку 13 африкански земји, како што се Кенија и Руанда. Исто така, бројот на заболени во споредба со 2022 година е зголемен за 160%, а смртните случаи за 19%.
Генералниот директор на СЗО, Тедрос Аданом Гебрејесус, изјави дека постои загриженост за понатамошното ширење на болеста во Африка и пошироко, по состанокот на Комитетот за итни случаи на здравствената агенција на Обединетите нации.
Декларацијата за вонредна состојба на СЗО има за цел да ги поттикне донаторските агенции и земјите на акција.
„Во моментов се прави вистински напор да се мобилизираат ресурсите и тоа е делумно причината зошто СЗО повика на вонредна состојба во јавното здравство“, рече Амита Гупта, директор на Одделот за заразни болести на Медицинскиот факултет Џон Хопкинс.
Што се мајмунски сипаници?
Мајмунските сипаници се вирусна инфекција која првенствено ги погодува луѓето и животните. Припаѓа на групата на вируси класифицирани во „родот ортопоксвирус“. Тие обично предизвикуваат болест слична на сипаници, која вклучува осип со испакнатини или плускавци на кожата. Испакнатините често се полни со течност или гној и на крајот може да израснат и да зараснат.
Мајмунските сипаници се слични на сега искоренетите сипаници и други вируси на сипаници како што се кравји сипаници.
Тие првично биле наречени „мајмунски сипаници“ кога првпат биле идентификувани кај мајмуни во 1958 година. Во 1970 година, првиот пријавен човечки случај беше деветмесечно момче во Конго.
Во 2022 година, СЗО препорача промена на името во „мпокс“ за да се намали стигмата и поврзаноста со мајмуните, бидејќи болеста може да зарази и глодари и луѓе.
Вирусот се пренесува на луѓето преку близок контакт со заразено животно или лице. Преносот од животни на луѓе обично се случува преку каснувања, гребаници или директен контакт со крвта, телесни течности или рани на заразено животно. Додека пак, со директен контакт со кожни лезии, телесни течности или респираторни капки на заразено лице може да се зарази друго лице. Но, и со допирање на заразени предмети, како постелнина или облека што биле во контакт со заразен материјал, иако ова е редок начин на пренос.
Вирусот навлегува во телото преку кожата, респираторниот тракт или мукозните мембрани (очите, носот и устата).
Симптомите вклучуваат треска, главоболка, болки во мускулите и карактеристичен осип кој може да се појави на лицето, рацете, стапалата и другите делови од телото. Осипот на крајот формира пустули и красти пред да заздрави. Пустула, која изгледа како големо бело или жолто мозолче, е мала подигната испакнатина на кожата која е исполнета со гној. Лимфните јазли, жлездите во облик на грав, кои се дел од имунолошкиот систем, исто така може да отечат додека се обидуваат да се борат со вирусот. Некои од местата што се наоѓаат се под секоја рака, на страната и на задниот дел на вратот.
Во ретки случаи, инфекцијата може да биде фатална.
Севкупно, таа може да трае две до четири недели. Може да поминат 3 до 21 ден за да се развијат симптомите по изложување на вирусот. Сепак, едно лице може да ја пренесе болеста на други еден до четири дена пред да се појават симптомите.
Вирусот може да се идентификува со тестирање на примерок од течност земена од осипот.
Инаку, СЗО ја прогласи епидемијата на мајмунски сипаници за глобална здравствена криза во јули 2022 година, кога за првпат беше откриено дека вирусот се шири преку сексуален контакт и беше пријавен во повеќе од 70 земји ширум светот. Откако бројот на случаи се намали, СЗО го укина статусот на вонредна состојба во мај 2023 година.
