Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Македонското здружение на млади правници (МЗМП), со финансиска поддршка од Европската Унија, започна со спроведување на иницијатива која има за цел да го унапреди системот за правда за децата во Македонија, преку воведување на практични механизми за заштита и усогласување со меѓународните и европските стандарди.
Проектот со наслов „Младите правници за поприлагоден систем за правда за деца“ се спроведува во периодот јануари 2025 – декември 2026, и опфаќа три стратешки компоненти: зајакнување, следење и застапување.
Преку директна правна и психосоцијална поддршка, МЗМП ќе обезбеди бесплатна правна помош за деца во ризик, деца жртви и деца сторители на кривични дела, со цел реална примена на Законот за правда за децата, како и нивно зајакнување за права и обврски. Помошта значи правно застапување за деца во полициски постапки, особено во случаи каде што постојат потешкотии при назначување бесплатен адвокат од страна на државата, но и едукативни програми за животни вештини во воспитно-поправни установи и институции за социјална заштита, како алатка за ресоцијализација, личен развој и поддршка.
Иницијативата, исто така, се фокусира на системско следење на примената на законите што се однесуваат на децата, вклучувајќи го и Законот за правда за децата и Законот за исплата на паричен надоместок на жртви од кривични дела со насилство. Со тоа ќе се идентификуваат предизвиците во постојната примена и ќе формулираат препораки за нивно навремено подобрување.
Дополнително, МЗМП ќе понуди асистенција и поддршка на Државниот совет за превенција на детско престапништво и правда за деца во развој на индикатори кои ќе овозможат следење на Законот за правда за деца заради креирање релевантни годишни извештаи и предлози за унапредување на политиките, засновани врз податоци.
Во областа на застапување, проектот вклучува проценка и предлози за подобрување на пристапот до образование во институции за деца; подготовка на документ за јавна политика за воведување на Барнахус моделот во земјата како мултидисциплинарен пристап кој ги обединува полицијата, правосудството, социјалните и здравствените служби под еден покрив, со цел заштита на интересите на детето; организација на заеднички средби меѓу судии за деца и стручни служби за воедначување на судската пракса при изрекување мерки и/или санкции кон деца; како и техничка и логистичка поддршка на Државниот совет за превенција на детско престапништво и правда за деца за креирање локални акциски планови на општински совети за превенција на детско престапништво, со фокус на општините Пробиштип, Бутел и Охрид, како и воспоставување на модел за менторство.
МЗМП нагласува дека овие активности не се еднократна интервенција, туку сериозна и долгорочна заложба секое дете да има еднакви шанси, еднаква заштита и достоинствен третман, независно од неговата положба во системот.
„Нашата цел е да изградиме систем кој не само што ќе ги штити правата на децата, ќе ја прилагоди правдата кон нив, туку и ќе ги препознае како активни носители на права, со глас што треба да се слушне. Тоа можеме да го постигнеме само преку соработка, професионалност и усогласување со меѓународните стандарди“, истакнуваат од МЗМП.
Затоа, оттаму ги повикуваат сите релевантни институции, креатори на политики, професионалци од областа на правдата, социјалната и образовната заштита, како и граѓанското општество, да се вклучат активно во процесот на трансформација на правдата за децата.
„Само со заедничка работа можеме да изградиме праведен, достапен и човечки систем – во вистинска служба на децата“, сметаат младите правници.
-
Juristët e rinj nisin iniciativën për të promovuar drejtësinë për fëmijët në Maqedoni
Shoqata Maqedonase e Juristëve të Rinj (ShMJR), me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian, filloi një iniciativë që synon përmirësimin e sistemit të drejtësisë për fëmijët në Maqedoni, me vendosjen e mekanizmave praktikë për mbrojtje dhe harmonizim me standardet ndërkombëtare dhe evropiane.
Projekti i titulluar “Avokatët e rinj për një sistem drejtësie më të adaptueshëm për fëmijët” zbatohet në periudhën janar 2025 – dhjetor 2026, dhe mbulon tre komponentë strategjikë: fuqizimin, monitorimin dhe avokimin.
Përmes mbështetjes së drejtpërdrejtë ligjore dhe psikosociale, ShMJR do të ofrojë ndihmë juridike falas për fëmijët në rrezik, fëmijët viktima dhe fëmijët autorë të veprave penale, me qëllim zbatimi real i Ligjit për drejtësinë për fëmijët, si dhe forcimi i tyre për të drejtat dhe detyrimet. Ndihma nënkupton përfaqësimin ligjor të fëmijëve në procedurat policore, veçanërisht në rastet kur ka vështirësi në emërimin e një avokati falas nga shteti, por edhe programe edukative për aftësitë jetësore në institucionet edukuese – korrektuese dhe institucionet e mbrojtjes sociale, si një mjet për risocializimin, zhvillimin personal dhe mbështetjen.
Iniciativa gjithashtu përqendrohet në monitorimin sistematik të zbatimit të ligjeve në lidhje me fëmijët, duke përfshirë Ligjin për drejtësinë për fëmijët dhe Ligjin për pagesën e kompensimit për viktimat e veprave penale me dhunë. Kjo do të identifikojë sfidat në aplikimin ekzistues dhe do të formulojë rekomandime për përmirësimin e tyre në kohë.
Për më tepër, ShMJR-ja do të ofrojë ndihmë dhe mbështetje për Këshillin Shtetëror për Parandalimin e Delikuencës së Fëmijëve dhe Drejtësinë për Fëmijët në zhvillimin e treguesve që do të mundësojnë monitorimin e Ligjit për drejtësinë për fëmijët me qëllim krijimin e raporteve përkatëse vjetore dhe propozimeve për promovimin e politikave të drejtuara nga të dhënat.
Në fushën e avokimit, projekti përfshin vlerësimin dhe propozimet për përmirësimin e qasjes në arsim në institucionet për fëmijët; përgatitja e një dokumenti të politikave publike për futjen e modelit Barnahus në vend si një qasje multidisiplinare që bashkon policinë, gjyqësorin, shërbimet sociale dhe shëndetësore në një vend, me qëllim mbrojtjen e interesave të fëmijës; organizimi i takimeve të përbashkëta midis gjyqtarëve për fëmijët dhe shërbimeve profesionale për jurisprudencë uniforme në vendosjen e masave dhe/ose sanksioneve për fëmijët; si dhe mbështetje teknike dhe logjistike për Këshillin Shtetëror për Parandalimin e Delikuencës së Fëmijëve dhe Drejtësisë për Fëmijët për të krijuar plane lokale të veprimit të këshillave komunale për parandalimin e delikuencës së fëmijëve, me fokus në komunat e Probistipit, Butelit dhe Ohrit, si dhe krijimin e një modeli për mentorim.
ShMJR-ja thekson se këto aktivitete nuk janë një ndërhyrje e njëhershme, por një angazhim serioz dhe afatgjatë që çdo fëmijë të ketë shanse të barabarta, mbrojtje të barabartë dhe trajtim dinjitoz, pavarësisht nga pozicioni i tyre në sistem.
“Qëllimi ynë është të ndërtojmë një sistem që jo vetëm që mbron të drejtat e fëmijëve, por u përshtat drejtësinë atyre, por gjithashtu i njeh ata si mbajtës aktivë të të drejtave, me një zë që duhet dëgjuar. Këtë mund ta arrijmë vetëm përmes bashkëpunimit, profesionalizmit dhe pajtueshmërisë me standardet ndërkombëtare”, theksoi ShMJR.
Prandaj, ata u bëjnë thirrje të gjitha institucioneve përkatëse, politikë bërësve, profesionistëve në fushën e drejtësisë, mbrojtjes sociale dhe arsimore, si dhe shoqërisë civile, që të angazhohen në mënyrë aktive në procesin e transformimit të drejtësisë për fëmijët.
“Vetëm duke punuar së bashku mund të ndërtojmë një sistem të drejtë, të arritshëm dhe human – në shërbim të vërtetë të fëmijëve”, besojnë avokatët e rinj.
