Само една третина од светските речни сливови биле во своите нормални граници минатата година, бидејќи климатската криза доведе до екстремни суши и поплави. Водениот циклус е сè понепредвидлив и создава големи проблеми за општествата и владите и предизвикува милијарди долари штета, предупредуваат научниците, пренесува новинската агенција Мета.
Нарушувањето на природните водни циклуси резултираше со недостиг на храна, слаби приноси на земјоделски култури и зголемување на цените, а некои тешко погодени региони веќе доживуваат тензии и миграција. Стефан Уленбрук, директор на одделот за хидрологија, вода и криосфера на Светската метеоролошка организација (СМО), рече: „Ова е егзистенцијално за некои региони“.
Минатата година беше најжешката досега, со просечна површинска температура што достигна 1,55 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа. Силна суша го погоди сливот на Амазон, достигнувајќи врв од јули до септември, додека сушни услови погодија и делови од Северна Америка, јужна и југоисточна Африка и Мексико.
Централна Европа, Русија, Пакистан и северна Индија беа меѓу областите погодени од поплави, според извештајот на СМО за состојбата на глобалните водни ресурси. Во Африка, поплавите во тропската зона убија околу 2.500 луѓе и оставија 4 милиони раселени, со широко распространета штета на виталната инфраструктура, како што се патиштата.
Силни поплави го погодија југот на Бразил, дури и додека Амазон пресушуваше. Глечерите низ сите региони изгубија ледена маса трета година по ред, со рекордни загуби во Свалбард, Скандинавија и северна Азија. Загубите беа еквивалентни на околу 1,2 мм пораст на нивото на морето.
Уленбрук рече: „Снежната покривка исчезнува во некои делови, а врвот на топењето на снегот доаѓа порано. Ова има огромно влијание врз екологијата – дивиот свет и вегетацијата не добиваат вода кога им е потребна.“
Владите би можеле да преземат различни мерки за да го намалат влијанието на екстремните промени во водниот циклус. Тие вклучуваат брзо намалување на емисиите на стакленички гасови; подобрување на складирањето на вода со изградба на резервоари или обновување на мочуриштата кои дејствуваат како сунѓери за задржување на водата за употреба во суши и намалување на влијанието на поплавите и охрабрување на промени во техниките на земјоделство за да се искористи максимално достапната вода.
Системите за рано предупредување можат да спасат животи и кога ќе се појават лоши временски услови, а соработката меѓу владите може да ја подобри подготовката. Но, авторите на извештајот предупредија дека владите не успеваат да дејствуваат по овие проблеми. „Ова не добива доволно политичко внимание. Инвестициите во подготовката се враќаат за општеството. Владите треба да го гледаат ова како вредна инвестиција“, рече Уленбрук.
„Ако не преземеме проактивни мерки сега, ова ќе чини повеќе во иднина“, додаде Луси Баркер, виш аналитичар во Центарот за екологија и хидрологија на Велика Британија.
