Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Рубриката #ШтоТиТежи постои за одговарање конкретни прашања што ги мачат младите. Група на психолози-психотерапевти ќе дадат стручно мислење и совет на прашања поставени од страна на нашите читатели, а прашањата и одговорот на психологот секој четврток ќе бидат објавувани на нашиот сајт, секако анонимно.
Имам 21 години и се обидувам што е можно повеќе да си го исполнам времето со најразлични активности,но и покрај мојата ангажираност се осеќам тотално празен. Студирам, работам, волонтирам, одам на курсеви, искачам, се обидувам да вежбам да се усовршам што е можно повеќе. Без разлика на мојата активност, душевно се осеќам празно. Депресијата ми се јавува секогаш измеѓу активностите, и да има 5 мин. пауза ме стигнува. Среќен сум кога ќе си го видам резимето, но потоа се прашувам што реално сум постигнал, и одговорот е секако “ништо”. На моменти ми доаѓа мило што сум “поактивен” од другите млади во државава, но потем кога ги гледам исполнети во секојдневни активности сфаќам дека се множам со 0. Искрено полесно ми станува кога слушам дека и други млади се во иста катастрофална состојба. Не е дека не го сакам тоа што го правам, секоја активност ја правам од љубов, но чуствувам дека треба да работам многу повеќе, а немам од кај да ја извадам енергијата. Како празнината да ја снема?
Одговaрa Јана Зенговска
Здраво,
Твоето прашање е многу јасно поставено. Но, одговорот на истото не би може да биде во неколку редови. Кога се соочуваме со нешто што е дел од нас многу години не можеме преку ноќ истото да го смениме. Се е процес и е потребно време, трпение и работа на себе. Мојот одговор ќе биде во насока на зголемување на твојата свесност. Јас верувам дека имаш капацитети да се справиш со сите животни предизвици, воедно и со празнината која ја чувствуваш. Негирањето на успесите кои ги постигнуваш, преголемите очекувања кои ги имаш од себе на 21 година како и прекумерното ангажирање на различни полиња се некои од обидите кои ги правиш, во насока на минилизирање и игнорирање на тоа што во моментот го чувствуваш.
Во ред е да не се чувствуваме подготвени во одредени моменти да се соочиме со нешто, да видиме или уважиме некои наши животни процеси, нема потреба од избрзување и усилување на некои работи. Но, важно е само да видиме дека се тука и се дел од нас. Ако ги игнорираме не само што нема да исчезнат туку ќе станат и доминантни и големи. Не стануваат поголеми за да не исплашат, туку за да не запрат и да ги видиме и да им дадеме значење.
Празнината може сака да ја уважиш и видиш, може сака да ти каже и да те научи нешто. Застани за момент и види како се чувствуваш, што ти е потребно во моментот, што сакаш итн. Имам чувство дека во исто време те има и те нема, бидејќи не се задржуваш доволно долго за да бидеш виден. Сосема очекувано е кога си ангажиран на повеќе различни нешта да не можеш ни да се посветиш целосно на истите. Оттука може ти се јавува и чувството на тоа дека не си доволно успешен и реализиран. Провери со себе во кои моменти се забрзуваш? Види дали се поврзани со некои претходни настани, избегнување на контакти итн.
Застани и дај си време макар и многу кратко, во тие 5 минути кои сакаш да ги избегнеш да направиш нешто убаво за себе. Размисли како поинаку би си го структурирал времето кое го имаш на располагање. Застани ни на момент и одговори си на прашањата: Кој сум јас и Кој сакам да бидам? Како се гледам себе си за 5 години? Одговорите на овие прашања може да те поттикнат во насока на креирање на еден нов идентитет. Свесен си дека можеш да постигнеш успех и да се реализираш на начин на кој би сакал, но врз начинот на кој сега функционираш имаат влијание многу претходни животни настани и динамики.
Прифаќањето на себе со целокупниот животен багаж е предизвик, но и многу значаен процес во насока на себе реализација и личен раст и развој.
*Јана Зенговска е лиценциран психолог, гешталт психотерапевт под супервизија и тренер за резилиентен пристап во работа со деца и млади кои доживеале траума . Спроведувала голем број на обуки и работилници со цел подобрување на пристапот во работа со деца и млади. Има долгогодишно искуство во советодавна работа како координатор-психолог на СОС линијата за помош и поддршка на деца и млади и нивните семејства. Психотераписка пракса ја спроведува во рамките на Психотерапика – Здружение за психологија и психотерапија. Учествува во различни активности кои имаат за цел промоција на менталното здравје.
-
ÇfarëTëRëndon: Bëj shumë punë, por vazhdimisht ndiej zbrazëtirë
Rubrika #ÇfarëTëRëndon ekziston për të dhënë përgjigje në pyetje konkrete, të cilat i mundojnë të rinjtë. Një grup psikologë – psiko – terapeutikë do të japin mendim profesional dhe këshilla për pyetje të parashtruara nga lexuesit tanë, ndërsa pyetjet dhe përgjigjja e psikologut çdo të enjte do të publikohen në ueb faqen tonë, sigurisht në mënyrë anonime.
Jam 21 vjeçe dhe përpiqem sa është e mundur më tepër të plotësoj kohën me aktivitete të ndryshme por edhe përpos angazhimit tim, ndihem totalisht e zbrazët. Studioj, punoj, bëj punë vullnetare, shkoj në kurse, shëtis, përpiqem të ushtroj të përsosem sa është e mundur më tepër. Pa dallim të aktivitetit tim, shpirtërisht ndihem e zbrazët. Depresioni më paraqitet çdo herë ndërmjet aktiviteteve, sikur të kem edhe 5 minuta pauzë më kaplon. Jam i gëzuar kur e shoh rezymenë, por më pas pyes veten çfarë kam arritur realisht dhe përgjigjja çdo herë është “asgjë”. Në momente të caktuara më vjen mirë që jam “ më aktiv” nga të rinjtë të tjerë në shtet, por më pas kur i shoh të plotësuar në aktivitetet e përditshme kuptoj se shumëzohem me 0. Sinqerisht e kam më lehtë kur dëgjoj se edhe të rinj të tjerë janë në gjendje të njëjtë katasrofale. Jo se nuk e dua atë që e bëj, çdo aktivitet e bëj me dashuri, por ndjej se duhet të punoj shumë më tepër, ndërkaq nuk kam nga të nxjerr energjinë. Si të zhduket zbrazëtira?
Përgjigjet Jana Zengovska
Përshëndetje.
Pyetja juaj është shtruar në mënyrë shumë të qartë. Por, përgjigjja e të njëjtës nuk mund të konsistojë në disa reshta. Kur ballafaqohemi me diçka që është pjesë e jona për shumë vite, nuk mundemi brenda natës ta ndryshojmë të nëjtën. Gjithçka është proces dhe nevojitet kohë, durim dhe punë me veten. Përgjigja ime do të jetë në drejtim të rritjes së vetëdijes tënde. Unë besoj se ke kapacitete të ballafaqohesh me të gjitha sfidat e jetës, njëkohësisht edhe me zbrazëtirën që e ndjen. Mohimi i sukseseve të cilat i arrin, pritjet tepër të mëdha të cilat i ke nga vetja në 21 vjeç si dhe angazhimi tepër i madh në fusha të ndryshme janë disa nga përpjekjet të cilat i bën, në drejtim të minimizimit dhe injorimit të asaj që e ndjen për momentin.
Është në rregull të ndihemi të përgatitur në momente të caktuara të ballafaqohemi me diçka, të shohim dhe të pranojmë disa procese tona jetësore, nuk ka nevojë të shpejtojmë dhe forcojmë disa punë. Por, është me rëndësi të shohim se janë aty dhe janë pjesë e jona. Nëse i injorojmë, jo vetëm që nuk do të zhduken, por do të bëhen edhe dominuese edhe më të mëdha. Nuk bëhen më të mëdha që të na trembin, por të na ndalojnë dhe t’i shohim dhe tu japim domethënie.
Zbrazëtira ndoshta do që ta pranosh dhe ta shohësh, ndoshta do të të tregojë dhe të të mësojë diçka. Ndalu për një çast dhe shih si ndihesh, çfarë të duhet për momentin, çfarë do. Kam ndjenjën se në të njëjtën kohë je aty dhe zhdukesh, sepse nuk mbahesh kohë të gjatë që të jesh i dukshëm. Krejtësisht e pritshme, kur je i angazhuar në më shumë sende të ndryshme, nuk mund tu kushtohet tërësisht të njëjtave. Së këndejmi ndoshta të paraqitet edhe ndjenja e asaj se nuk je mjaftueshëm i suksesshëm dhe i realizuar. Kontrollo në vetë, në cilat momente shpejton? Shih nëse janë të lidhura me momente të tjera, shmangie e kontakteve etj.
Ndalu dhe jepi vetes të paktën shumë pak kohë, në ato 5 minuta të cilat dëshiron t’i evitosh të bësh diçka të bukur për veten. Mendo si më ndryshe do ta kishe strukturuar kohën të cilën e ke në dispozicion. Ndalu për një çast dhe përgjigju në pyetjet: Kush jam unë? dhe Kush dua të jem? Ku e sheh veten për 5 vjet? Përgjigjet në këto pyetje mund të të inkurajojnë në drejtim të krijimit të një identiteti të ri. Je i vetëdijshëm se mund të mbërrish sukses dhe të realizohesh në mënyrë në të cilën do të kishe dashur, por në mënyrën se si funksionon tani, kanë ndikim shumë ngjarje dhe dinamika të kaluara jetësore.
Pranimi në vete me gjithë bagazhin jetësor është sfidë, por edhe proces shumë i rëndësishëm në drejtim të vetë realizimit dhe rritjes dhe zhvillimit personal.
*Jana Zengelovska është psikologe e diplomuar, geshtalt psikoterapeut nën supervizion dhe trajnues për qasje reziliente në punën me fëmijë dhe të rinj të cilët kanë përjetuar traumë. Ka realizuar një sërë trajnime dhe punëtori me qëllim përmirësimin e qasjes në punën me fëmijë dhe të rinj. Ka përvojë shumëvjeçare në punën përkatëse si koordinator – psikolog në SOS linjën për ndihmë dhe mbështetje të fëmijëve dhe rinjve dhe familjeve të tyre. Praktikën psikoterapeutike e realizon në kuadër të Psikoterapika – shoqatë për psikologji dhe psikoterapi. Merr pjesë në aktivitete të ndryshme të cilat kanë për qëllim promovimin e shëndetit mental.