Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Рубриката #ШтоТиТежи постои за одговарање конкретни прашања што ги мачат младите. Група на психолози-психотерапевти ќе дадат стручно мислење и совет на прашања поставени од страна на нашите читатели, а прашањата и одговорот на психологот секој четврток ќе бидат објавувани на нашиот сајт, секако анонимно.
Прашање: Многу работи, но сепак најмногу ми тежи тоа што не можам да го поднесам образовниот систем тука и имам притисоци од сите за продолжување. Но, сега сум на колосек. Моментално сум на медицински, но не се пронаоѓам во тој систем и природните науки… не знам зошто. Дали би било паметна одлука да го променам факултетот?
Одговара Тиана Ивановска:
Здраво,
Ти благодарам што се одлучи да побараш стручна помош во врска со она што ти тежи и те мачи. Изборот на соодветна идна професија како и посетувањето на соодветна едукација е нималку лесен процес па оттаму и честопати е извор на конфузија во развојниот период во кој се наоѓаш.
Пред сè би сакала да ти донесам една сосема нормална страна на периодот кој го живееш. Млад си, пред многу скоро време си напуштил еден образовен систем и сега влегуваш во нешто сосема ново и непознато. Оваа транзиција сама по себе е навистина стресна бидејќи самиот систем на функционирање на факултетот како установа и средните училишта е сосема различен. За прв пат се запознаваш со голем број на нови луѓе, твојот секојдневен живот веќе не е ограничен најчесто на соучениците од класот, туку имаш голем број нови колеги. Системот на полагање не е ист како она што си го гледал до сега, материјалот е многу по обемен, професорите речиси и да не можат да го запомнат твоето име бидејќи и тие, како и ти, имаат голем број на нови студенти и нови ликови и што уште не.
Во целиот овој склоп на новини би било и чудно да не се запрашаме дали се наоѓаме на правото место и дали е ова навистина тоа што го сакаме за своето идно „јас“. Кога се работи за кариерната ориентација прво нешто што ми паѓа на ум е една реченица: “Никогаш не е доцна за промена”. Со оваа реченица често пати ги повикувам младите луѓе да го избегнат општествениот притисок кој вели “Уште од раѓање треба да знаеш што ќе бидеш кога ќе пораснеш” бидејќи никој од нас не се родил со стетоскоп или пак со чеканчето на судиите во рака. Животот е едно огромно поле за експериментирање во кое има место за секој од нас, сè додека имаме желба да трагаме по она што навистина не исполнува и не прави среќни.
Една вежба ми е посебно драга па би сакала да ја споделам со тебе. Седни во некое удобно столче, опушти го телото, затвори ги очите и дозволи им на мислите слободно да течат. Замисли се себе во 2030-та. Каде се наоѓаш? Каква е просторијата во која што си? Што има околу тебе, какви предмети, со што си опкружен? Дали е некоја канцеларија, установа, организација? Што носиш на себе, дали е униформа или пак формална облека? Можеби е нешто сосема неформално како тренерки доколку се замислуваш во сала? Дали е можеби некаква работилница за производи? Што правиш во моментот на тоа место? Има ли луѓе околу тебе, има ли колеги, клиенти или пак работиш самостојно?
Запиши ги одговорите и веќе имаш готова тема за работа. Она што ќе го видиш во овој експеримент може да претставува прекрасна појдовна точка за она што би сакал да бидеш понатаму како и некаква насока за тоа како да го продолжиш твојот кариерен развој. Важно е да си подготвен на промени и на се она што може да ти донесе среќа и задоволство во учењето и работењето. За сè останато го имаш целиот живот пред себе да одлучиш и да се насочиш, како и да се менуваш и да растеш. Запомни, промената е единствената константа во нашиот живот.
Ти благодарам за споделувањето и ти посакувам многу успех во кариерното развивање.
*Одговорот е даден од Тиана Ивановска, дипломиран психолог и психотерапевт под супервизија при Гешталт Институт Скопје. Дипломира во 2017 година на Институтот за психологија при Филозофски Факултет и истата година се запишува на Магистерските студии по Стратегиски менаџмент на човечки ресурси на Еконосмки Факултет при УКИМ. Паралелно 6 години посетува едукација за Гешталт психотерапија при Гешталт Институт Скопје. По дипломирањето работи на повеќе проекти, меѓу кои соработки со невладини организации во сферата на подобрување на менталното здравје кај младите со посебен акцент на адолесценти и студенти. Добитник е на многу сертификати и дипломи за успешна соработка во доменот на психологијата и менталното здравје.
-
ÇfarëTëRëndon: A është ide e mirë ta ndërroj fakultetin?
Rubrika #ÇfarëTëRëndon ekziston që t’i përgjigjet pyetjeve specifike që i shqetësojnë të rinjtë. Një grup i psikologëve-psikoterapeutëve do të japin mendimin profesional dhe këshilla për pyetjet e bëra nga lexuesit tanë dhe pyetjet dhe përgjigjet e psikologut do të postohen në faqen tonë çdo të enjte, gjithsesi në mënyrë anonime.
Pyetje: Shumë gjëra, por gjithsesi më shumë më rëndon ajo që nuk mund ta duroj sistemin arsimor këtu dhe kam presione nga të gjithë për ta vazhduar. Por tani jam në binarë. Aktualisht jam në mjekësi, por nuk gjej veten në atë sistem dhe shkencat natyrore… nuk e di pse. A do të ishte vendim i zgjuar që ta ndryshoja fakultetin?
Përgjigja nga Tiana Ivanovska:
Përshëndetje,
Faleminderit që vendosët të kërkoni ndihmë profesionale në lidhje me atë që të rëndon dhe të mundon. Zgjedhja e profesionit të duhur të ardhshëm, si dhe ndjekja e arsimit të duhur nuk është proces aspak i lehtë, prandaj shpesh është burim konfuzioni në periudhën e zhvillimit ku ndodheni.
Para së gjithash do të dëshiroja të të sjell një anë krejt normale të periudhës që po e jeton. Ju jeni i ri, kohët e fundit keni lënë një sistem arsimor dhe tani po hyni në diçka krejt të re dhe të panjohur. Ky tranzicion në vetvete është vërtet stresues sepse vetë sistemi i funksionimit të fakultetit si institucion dhe shkollat e mesme është krejt i ndryshëm. Për herë të parë takohesh me shumë njerëz të rinj, jeta juaj e përditshme nuk kufizohet më te shokët e klasës por keni shumë kolegë të rinj. Sistemi i kalimit nuk është i njëjtë me atë që keni parë deri më tani, materiali është shumë më i gjerë, profesorët pothuajse nuk mund ta mbajnë mend emrin tuaj sepse ata, si ju, kanë shumë studentë të rinj dhe karaktere të reja dhe çfarë jo akoma.
Në gjithë këtë kornizë do të ishte lajm i çuditshëm të mos pyetemi nëse jemi në vendin e duhur dhe a është me të vërtetë kjo çka duam për të ardhmen “unë”. Kur bëhet fjalë për orientimin në karrierë, gjëja e parë që më vjen në mendje është një fjali: “Asnjëherë nuk është vonë për ndryshim”. Me këtë fjali shpesh i nxis të rinjtë që të shmangin presionin shoqëror që thotë “Që nga lindja duhet të dini se çfarë do të jeni kur të rriteni” sepse askush nga ne nuk ka lindur me stetoskop ose me çekiç në gjykate në dorë. Jeta është një fushë e gjerë eksperimentimi në të cilën ka vend për secilin prej nesh për sa kohë që kemi dëshirë të kërkojmë atë që na përmbush vërtet dhe na bën të lumtur.
Kam një ushtrim veçanërisht të dashur, kështu që do të doja ta ndaj me ty. Uluni në një karrige të rehatshme, lëshoni trupin, mbyllni sytë dhe lejoni që mendimet tuaja të rrjedhin lirshëm. Imagjinoni veten në 2030-ën. Ku gjendesh? Cila është hapësira në të cilën ndodhesh? Çfarë ka përreth teje, çfarë sende, me çfarë po rrethohesh? A është ndonjë zyrë, institucion, organizatë? Çfarë ke të veshur, a është veshje uniforme apo formale? Ndoshta është diçka krejtësisht joformale si tuta (trenerka) nëse e imagjinoni veten në palestër? A është ndoshta ndonjë punëtori për produkte? Çfarë po bëni për momentin? A ka njerëz përreth jush, a ka kolegë, klientë apo punoni vetëm?
Shkruajini përgjigjet dhe tashmë keni një temë të gatshme për punë. Ajo që do të shohësh në këtë eksperiment mund të jetë një pikënisje e mrekullueshme për atë që dëshiron të jesh më tutje, si dhe ndonjë udhëzim se si të çoni më tej zhvillimin e karrierës suaj. Është e rëndësishme të përgatiteni për ndryshime dhe gjithçka që mund t’ju sjellë lumturi dhe kënaqësi gjatë mësimit dhe punës. Për gjithçka tjetër ke gjithë jetën tënde përpara të vendosësh dhe të udhëzohesh, si dhe të ndryshosh dhe rritesh. Mos harroni, ndryshimi është e vetmja konstantë në jetën tonë.
Faleminderit për ndarjen dhe ju uroj shumë suksese në zhvillimin e karrierës suaj.
* Përgjigja është dhënë nga Tijana Ivanovska, psikologe e diplomuar dhe psikoterapiste nën supervision pranë Institutit Gestalt Shkup. Diplomoi në vitin 2017 në Institutin e Psikologjisë në Fakultetin Filozofik dhe në të njëjtin vit regjistron Studimet e Magjistraturës në Menaxhimin Strategjik të Burimeve Njerëzore në Fakultetin e Ekonomisë në UKIM. Gjashtë vjet paralelisht viziton edukim për Geshtalt Psikoterapi pranë Geshtalt Institutit Shkup Pas diplomimit punon në disa projekte, ndër të cilat bashkëpunime me OJQ-të në fushën e përmirësimit të shëndetit mendor të të rinjve me theks të veçantë në adoleshentët dhe studentët. Është fituese e shumë certifikatave dhe diplomave për bashkëpunim të suksesshëm në fushën e psikologjisë dhe shëndetit mendor.