Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip”
-
Во декември минатата година, група ученици од Тетово се организираа во неформална група што ја нарекоа Сојуз на средношколци. Тие беа активни за време на протестите против загадениот воздух во нивниот град, кога со излегување на улиците успеаја да издејствуваат да се затворат училиштата.
Сепак, загадениот воздух не е единствената причина поради која овие средношколци решиле да се организираат во ваква заедница. Според Фатон Ислами, претседател на овој Сојуз, тие забележале дека им е потребна форма на организирање што ќе им овозможи да се пожалат и да придонесат во решавање на важни прашања што ги засегаат.
Ислами, кој е ученик во четврта година во тетовската гимназија „Кирил Пејчиновиќ“ објаснува дека ваквиот начин на делување почнал да се шири во повеќе градови: Куманово, Струга, Кичево и Скопје. Целта, како што вели, не е да се направи поделба на македонски и албански средношколци, бидејќи проблемите се исти за сите.
Но, првите негодувања околу новоформираниот Сојуз почнале кога Ислами, заедно со претставници од сите четири генерации, побарале согласност за организацијата од нивниот директор Намик Ќемал Мустафа. Тие побарале печат, со што би добиле легитимитет и би биле признаени во училиштето.
Меѓутоа, не добиле согласност од директорот на гимназијата, па решиле со потписи од своите соученици да стигнат до одобрението. На крај, успеале да добијат мноштво потписи, но и тогаш биле одбиени од директорот, со објаснување дека „не постои закон што им овозможува да добијат печат од училиштето“, а со тоа и легитимност.
„За да го добиеме потребниот документ, собиравме потписи од ученици од секоја година и собравме доволно, но директорот не ни даде легитимитет. Не ни даде печат од школото, иако требаше да ни го даде. Затоа ние не сме во рамки на училиштето, туку нешто слично на Средношколскиот пленум, но со вертикална поставеност“, вели Ислами.
Сојузот постои два месеца, а на протестот против аерозагадувањето, се појави како поддршка на еколошките организации „Еко герила“ и „Мајка и дете“.
„Сакавме да им помогнеме, и бидејќи знаевме дека учениците можат да ја кренат јавната свест, се организиравме со наши активности. Собравме неколку илјади ученици, кои беа дел од протестот“, рече Ислами, задоволен од јавната поддршка што ја добиле како Сојуз.
Нивниот главен проблем остануваат новите реформи во средното образование. Како најпогодени, се чувствуваат од екстерното тестирање за што упатиле и посебно барање до Министерството за образование и наука, во консултација со Средношколскиот пленум. Но, одговор сè уште не добиле.
„Годиниве, образовниот систем е катастрофален. Ние пративме посебно барање до Министерството за образование во кое наведовме неколку причини зошто екстерното тестирање е неизводливо, како на пример дека тоа е несоодветен метод на контрола. Потоа, секоја година со компјутерите имаме проблеми, а најлошото е тоа што не преземаат ништо за да ги решат. Исто така, учеството на оценките од екстерното тестирање влијае во збирниот успех на ученикот, во многу случаи прашањата беа нејасни. Имаше проблеми, а ние бевме жртвите“, забележува Ислами.
Сојузот бара екстерното тестирање да се повлече, а оценките од досегашните тестирања да се поништат. Годинава не стигнале да преземат каква било активност пред есктерното тестирање, а тоа, според Ислами, се должи на чекањето на одговор од страна на Средношколскиот пленум.
„Ние се согласивме да соработуваме, бидејќи сакаме да се вклучиме во активностите за подобрување на образовниот систем“, посочи Ислами, кој додаде дека не ја исклучуваат можноста за радикализација доколку нивните барања во иднина не бидат прифатени.
Покрај Сојузот на средношколци, постои уште еден, наречен Сојуз на албански средношколци. Ислами вели дека се обратил и до тој Сојуз.
„Пред да го креираме овој Сојуз, контактирав со координаторот на Сојузот на албански средношколци, кому му кажав дека сите сме исти ученици и не е важно дали сме Македонци или Албанци, сите имаме ист проблем, а тоа е екстерното тестирање. Не само за нас, туку за сите ученици и зошто да не бидеме сите заедно, да биде еден сојуз за да бидеме посилни“.
Меѓутоа, Ислами не добил никаков одговор. Според Исмали, секоја поделба на средношколците е смешна, односно таа прави учениците да се борат едни против други, наместо да се фокусираат на вистинските проблеми.
„Проблемот го гледаме како ние против Министерството, бидејќи Министерството е тоа што го направи злосторството врз образовниот систем, не го направивме ние“, вели Ислами.
Учениците од овој Сојуз велат дека имале огромна поддршка од нивните наставници за време на протестите против загадениот воздух, како и за екстерното тестирање.
Засега, тие се фокусирани во забележување на секој недостаток со кој ќе се сретнат во училишните клупи и чекаат можност гласно да ги искажат своите ставови против како што велат, лошите образовни реформи. Дотогаш, учениците од овој Сојуз се фокусираат на помали активности, како организирање на разни хуманитарни настани во својот град.
Е.П.
-
Gjimnazistët e Tetovës janë organizuar në Union, por pa mbështetjen e drejtorëve të shkollave
Në dhjetor të vitit të kaluar, disa nxënës nga Tetova u organizuan në grup jo formal të cilin e quajtën Unioni i gjimnazistëve. Ata ishin aktivë gjatë kohës kur u mbajtën protestat kundër ajrit të ndotur në qytetin e tyre, kur, duke dalë në rrugë ia dolën të mundësojnë mbylljen e shkollave.
Megjithatë, ajri i ndotur nuk është shkaku i vetëm për të cilin këta gjimnazistë kanë vendosur të organizohen në një komunitet të tillë. Sipas, Faton Islamit, kryetarit të këtij Unioni, ata kanë vërejtur se ju nevojitet një formë e organizimit e cila do tu mundësojë të ankohen dhe të kontribuojnë në zgjidhjen e çështjeve të rëndësishme të cilat janë me rëndësi për ata.
Islami , i cili është nxënës i vitit të katër në gjimnazin e Tetovës “Kirill Pejçinoviq”, sqaron se mënyra e tillë e veprimit ka filluar të përhapet në më tepër qytete: Kumanovë, Strugë, Kërçovë dhe Shkup. Qëllimi, siç shprehet ai, nuk është të bëhet përçarje ndërmjet gjimnazistëve maqedonas dhe shqiptarë, për shkak se problemet janë të njëjta për të gjithë.
Por mospëlqimet e para rreth Unionit jo formal kanë filluar kur Islami, së bashku me përfaqësues të të gjitha katër gjeneratave, kanë kërkuar pëlqim për organizimin nga drejtori i tyre Namik Qemal Mustafa. Ata kanë kërkuar vulë, me çka do të fitonin legjitimitet dhe do të pranohej organizimi i tyre në shkollë.
Mirëpo, nuk kanë marrë pëlqim nga drejtori i gjimnazit, dhe kanë vendosur me nënshkrime nga shokët e tyre të shkollës të arrijnë deri te marrja e pëlqimit. Në fund, ia dolën të sigurojnë shumë nënshkrime, por edhe atëherë janë refuzuar nga drejtori, me sqarimin se: “Nuk ekziston ligj i cili ju mundëson të pajisen me vulën e shkollës”, ndërsa me këtë edhe me legjitimitet.
“Për ta siguruar dokumentin e nevojshëm, grumbulluam nënshkrime nga nxënësit të secilit vit dhe grumbulluam mjaftueshëm, por drejtori nuk na dha legjitimitet. Nuk na e dha vulën e shkollës edhe pse duhej ta kishte bërë. Prandaj ne nuk jemi në kuadër të shkollës, por diçka e ngjashme me Plenumin e nxënësve të shkollave të mesme, por me vendosje vertikale” thotë Islami.
Unioni ekziston dy muaj, ndërsa në protestën kundër ndotjes së ajrit, u paraqit në mbështetje të organizatave ekologjike “Eko guerila” dhe “Nëna dhe fëmija”.
“Deshëm tu ndihmojmë, dhe për shkak se jemi të vetëdijshëm se nxënësit mund të ngrenë vetëdijen publike, u organizuam me aktivitetet tona. Mblodhëm disa mijë nxënës, të cilët ishin pjesë e protestës” tha Islami, i kënaqur nga mbështetja publike që e kanë fituar si Union.
Problemi i tyre kryesor ngelin reformat e reja në arsimin e mesëm. Si më të prekur, ndjehen nga testimi ekstern për çka kanë dërguar kërkesë të veçantë te Ministria e Arsimit dhe Shkencës, në konsultim me Plenumin e nxënësve të shkollave të mesme. Por, përgjigja akoma mungon.
“Vitet e fundit, sistemi arsimor është katastrofë. Ne dërguam kërkesë të veçantë te Ministria e Arsimit dhe Shkencës në të cilën theksuam disa shkaqe pse testimi ekstern është i pa realizueshëm, si për shembull se bëhet fjalë për metodë kontrolli jo përkatës. Pastaj, çdo vit kemi probleme me kompjuterët, ndërsa më e keqja është ajo se nuk ndërmarrin asgjë për të zgjidhur problemin. Gjithashtu, pjesëmarrja e notave nga testimi ekstern ndikon në suksesin e përgjithshëm të nxënësit, në shumë raste pyetjet nuk kishin kuptim. Kishte probleme, ndërkaq ne ishim viktimat”, thotë Islami.
Unioni kërkon testimi vestern të tërhiqet, ndërsa notat e testimit të deritanishëm të anulohen. Këtë vit nuk kanë ndërmarrë asnjë aktivitet para testimit ekstern, dhe kjo, sipas Islamit, ka të bëjë me pritjen e përgjigjes nga Plenumi i nxënësve të shkollave të mesme.
“Ne u pajtuam të bashkëpunojmë, për shkak se dëshirojmë të përfshihemi në aktivitetet për përmirësimin e sistemit arsimor”, sugjeroi Islami, i cili shtoi se nuk e përjashtojnë mundësinë për radikalizim, nëse kërkesat e tyre në të ardhmen nuk pranohen.
Përpos Unionit të gjimnazistëve, ekziston edhe një, i ashtuquajtur Unioni i gjimnazistëve Shqiptarë. Islami thotë se i është drejtuar edhe këtij Unioni.
“Para se ta formojmë Union, kontaktova me koordinatorin e Unionit të gjimnazistëve shqiptarë, të cilit i tregova se të gjithë jemi nxënës të njëjtë dhe nuk ka rëndësi nëse jemi Maqedonas ose Shqiptarë, të gjithë përballemi me problem të njëjtë, dhe ky është testimi ekstern. Jo vetëm për ne por për të gjithë nxënësit dhe pse të mos bashkohemi të gjithë, të jetë një union që të jemi më të fortë.”
Mirëpo, Islami nuk ka marrë asnjë përgjigje. Sipas tij, çdo ndarje e gjimnazistëve është qesharake, gjegjësisht ajo bën që nxënësit të luftojnë njëri kundër tjetrit, në vend që të fokusohen në problemet e vërteta.
“Problemin e shohim si ne kundër Ministrisë, për shkak se Ministria është ajo që ja shkaktoi këtë krim sistemit arsimor, nuk e bëmë ne”, thotë Islami.Nxënësit e këtij Unioni thonë se kanë pasur mbështetje të madhe nga nxënësit e tyre gjatë protestave kundër ajrit të ndotur, si edhe për testimin ekstern.
Prandaj ata fokusohen në vërejtjen e çdo mangësie të cilën do ta hasin në bankat shkollore dhe presin mundësinë zëshëm ti shprehin qëndrimet e tyre kundër siç thonë, reformave të këqija arsimore. Deri atëherë, nxënësit e këtij Unioni, fokusohen në aktivitete më të vogla, si organizimi i evenimenteve të ndryshme humanitare në qytetin e tyre.
E.P.