-
Бројни слабости и неправилности се констатирани во средното образование во последната ревизија на успешност на Државниот завод за ревизија на тема „Ефективност на програмите и мерките насочени кон развој на средното образование во РМ“.
Според ревизорскиот извештај, министерот на МОН ги нема донесено сите подзаконски акти со кои треба да се уреди комплетната постапка за подготовка, изработка и одобрување на учебници за средното образование, што влијае на ефективноста за остварување на мерките и политиките за концептот бесплатен учебник.
Државниот испитен центар нема изготвено: Национална програма за евалуација на основното и средното образование, Национален извештај за работа на наставниците и стручните соработници од основните и средните училиште, анализа на резултатите од проверувањето на постигањето на учениците во основното и средното образование.
Исто така поради законска неусогласеност постојат и преклопувања на надлежностите и обврските кај Бирото за развој на образованието и Центарот за стручно образование и обука, што влијае на нивната соработка и координација.
Според ревизијата на ДЗР, не е изготвена целосна анализа за утврдување на оптималната оптовареност на учениците во средното стручно образование во однос на онаа во гимназиското образование во рамки на која ќе биде утврден соодносот помеѓу општото и стручното образование, а со тоа и застапеноста на општообразовните и стручните предмети и практичната обука во наставните планови за овој вид образование.
Изготвувањето на наставните програми за четири годишното стручно образование не е засновано на стандарди на занимања бидејќи во тој период наставните планови и програми не се базираа на стандарди на занимања.
Постои незаинтересираност на компаниите за изведување на практична обука на учениците поради непостоење на дефинирани механизми/стимулациски мерки, така бројот на верифицирани коампни кај законски определините комори е многу мал од една страна, а од друга страна бројот на комори за верификација на работодавачи кај кои ќе се врши практична/стручна обука на учениците законски е ограничен, се вели во извештајот.
ДЗР констатираше дека ДИЦ нема изготвено Национална програма за евалуација на основното и средното образование согласно со европските стандарди и национален акциски план и динамика за нејзино реализирање.
Според ревизорите, ДИЦ нема изготвено Национален извештај за работа на наставниците и стручните соработници од основните и средните училишта согласно резултатите од екстерното проверувања, самоевалуција, интегрална евалуација и евалуација на професионалната досиеја, кој треба да се доставува до МОН.
ДИЦ треба да ги прибере обработи и изврши анализа на резултатите од екстерното проверување на постигањето на учениците во основното и средното образование но наведената анализа не се изготвува, се вели во ревизијата.
-
Revizion i arsimit të mesëm – janë konstatuar më tepër dobësi
Dobësi të shumta janë konstatuar në arsimin e mesëm gjatë revizionit të fundit në lidhje me suksesin nga Enti Shtetëror për Revizion me temë: “Efektiviteti i programeve dhe masave në drejtim të zhvillimit të arsimit të mesëm në RM.
Sipas Raportit të revizorit, ministri i MASH nuk i ka miratuar të gjitha aktet nënligjore me të cilat duhet të rregullohet e gjithë procedura për përpilim, përgatitje dhe miratim të teksteve shkollore për arsim të mesëm, që ndikon mbi efektin e realizimit të masave dhe politikave për konceptin e teksteve shkollore pa pagesë.
Inspektorati Shtetëror për Provime nuk ka përpiluar: Program Nacional për Evaluimin e Arsimit Fillor dhe të Mesëm, Raport nacional për Punën e Mësimdhënësve dhe bashkëpunëtorëve nga shkollat fillore dhe të mesme, analizë të rezultateve nga kontrollimi i arritjeve të nxënësve të shkollave fillore dhe të mesme.
Gjithashtu për shkak të mos harmonizimit ligjor ekzistojnë edhe përputhje të kompetencave dhe obligimeve me Byronë për Zhvillimin e Arsimit dhe Qendrës për Arsim Profesional dhe Trajnim, që ndikon në bashkëpunimin e tyre dhe koordinimin.
Sipas revizionit të ESHR, nuk është përpiluar analizë e plotë për përcaktimin e ngarkesës optimale të nxënësve në arsimin e mesëm profesional në raport me atë në gjimnazet në kuadër të së cilës do të përcaktohet raporti ndërmjet arsimit të përgjithshëm dhe profesional, dhe me këtë edhe përfaqësimi i lëndëve të përgjithshme dhe profesionale dhe trajnimit praktik në planet arsimore për këtë formë të arsimit.
Përpilimi i programeve arsimore për arsimin e mesëm profesional katërvjeçar nuk është bazuar mbi standardet e profesionit për shkak se gjatë asaj periudhe planet arsimore dhe programet nuk bazohen mbi standardet e profesionit.
Ekziston mosinteresim nga kompanitë për realizimin e arsimit profesional të nxënësve për shkak të mos ekzistimit të mekanizmave/ masave stimuluese të përkufizuara, ashtu që numri i kompanive të verifikuara te odat e përcaktuara me ligj për verifikimin e punëdhënësve te të cilat do të kryhet trajnimi praktik/ profesional për nxënësit është i kufizuar me ligj, thuhet në raport.
ESHR konstatoi se QSHP nuk ka përpiluar programin Nacional për Evaluim të Arsimit Fillor dhe të Mesëm në pajtim me standardet Evropiane dhe plan veprimin nacional dhe dinamikën e realizimit të saj.Sipas revizorëve, QSHP nuk ka përpiluar Raport Nacional për Punën e Mësimdhënësve dhe Bashkëpunëtorëve Profesional të shkollave fillore dhe të mesme nga testimi ekstern, vetë evaluim, evauim integral dhe evaluimi i dosjeve profesionale, i cili duhet ti dorëzohet MASH. ESHR duhet ti grumbullojë përpunojë dhe kryejë analizë të rezultateve nga testimi ekstern për arritjet e nxënësve në arsimin fillor dhe të mesëm por analiza në fjalë nuk është përpiluar, thuhet në revizion .
Ревизија на средното образование – констатирани повеќе слабости
