Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Резултатите од последниот конкурс за подршка на проекти од национален интерес за 2019 на Агенцијата за филм предизвика реакции меѓу организатори на фестивали. Намалениот буџет на Агенцијата значи помалку средства за дел од фестивалите, а некои воопшто не се најдоа на листата.
Фестивалот за европски филм „Синедејс“, со 17 изданија зад себе и единствен од Б-категорија во државата, годинава доби 1 милион денари помалку од ланскиот износ. За 2019 година му се одобрени 3 милиони денари, а лани добил 4.
„Ова е голем удар за нас. Ќе се жалиме во Агенцијата иако и лани го направивме истото, без резултат. Нашиот тим е демотивиран. Ако вака се „наградуваат“ тие што добро работат, тогаш се поставува прашањето дали воопшто на оваа држава ѝ треба „Синедејс“. Минатата година МКЦ реализира два други европски проекти. Како да ги наградиме и мотивираме луѓето да работат повеќе од вообичаено? Зошто некој да се мачи да работи повеќе од просечно? Минатата година бевме и категоризирани, односно станавме фестивал од Б-категорија, единствен во земјава, ама очигледно и тоа не е важно“, изјави директорот на „Синедејс“, Русе Арсов за „Факултети“.
Вкупно 18 фестивали добија финансиска поддршка од Агенцијата за филм. Единствен фестивал кој доби зголемен буџет е „Браќа Манаки“ во Битола, кој годинава ќе го одржи своето 40-то издание. За организирањето ќе добие 9,5 милиони денари, или 1,5 милиони повеќе од лани. Нема промена во сумите за Фестивалот во Тетово и Скопскиот филмски фестивал, а најмалку средства доби студентскиот Фестивал на етнолошки филм, вкупно 75 000 денари.
Но, на листата годинава не се најде „Киненова“, фестивалот за дебитантски кој се организира четири години по ред. Според организаторите, одлуката е неправедна и тенденциозна, која го девалвира нивниот труд.
Укинувањето на финансиите за нив претставува систематски и смислен институционален бојкот на фестивалот и укинување на слободата на уметничко изразување и искажување на слободен уметнички и ангажиран став.
,,Сето ова ни дава за право да се сомневаме дека домашните институции, особено Агенцијата за филм и Министерството за култура како најповикани, сакаат да спречат и да уништат каква било независна институција која има свој слободно изграден став и одлучуваат самосвојно, врз основа на високо изградените филмски критериуми во однос на филмската уметност. И покрај силните притисоци не само за време на отворањето, туку и во текот на целото трето издание на фестивалот минатиот октомври, кога до последен момент беше доведено во прашање неговото одржување, и покрај заокружената програма, поканетите гости, соработката со странските фондации кои ни пружија рака и ни дадоа доверба, и сето она што „КинеНова“ го изработи за публиката да добие квалитетно издание, на крајот го издржавме предизвикот затоа што сметавме дека филмот е уметност која треба и мора да зборува гласно против неправдите, токму оние истите, кои деновиве ги доживуваме со комплетниот бојкот и неподдршката од страна на државните институции. Истите тие треба да се свесни дека тоа се сепак пари од страна на нас, граѓаните, даночните обврзници, и истите треба да се поделат рамноправно, според квалитетот на понуденото, а не по принципот на приватни дуќанчиња за задоволување на личните интереси. „Киненова“ е нова ѕвезда на македонското фестивалско небо, со нов, оригинален концепт кој ги надминува застарените концепции на останатите слични фестивалски содржини од ваков тип, и токму затоа сметаме дека истиот требаше и мораше институционално да биде поддржан!“, се вели во реакцијата на „Киненова“.
Оттаму се сомневаат дека бојкотот доаѓа откако решиле да го прикажуваат деби филмот „Ругање со Христос“ на Јани Бојаџи на отворањето на изданието во 2018, и покрај како што велат, силните притисоци и обидот за цензура кои ги вршеле Министерството за култура и Агенцијата. Сепак, најавуваат дека фестивалот ќе продолжи да се одржува.
Инаку, со предлог-буџетот беше планирано филмската дејност годинава да располага со над 180 милиони денари, но на крај доби 10 милиони помалку.
Е.П.
-
Buxheti i zvogëluar i Agjencisë për Film, i hidhëroi organizatorët e festivalit
07/02/2019 – LAJME, KULTURË
Rezultatet e konkursit të fundit për mbështetjen e projekteve me interes nacional për vitin 2019 të Agjencisë për Film shkaktuan reagime në mesin e organizatorëve të festivalit. Buxheti i reduktuar i Agjencisë do të thotë më pak mjete për një pjesë të festivaleve, ndërsa disa aspak nuk u gjendën në listë.
Festivali për film evropian “Sinedejs” me 17 edicione pas vetes dhe i vetmi në kategorinë B në shtet, fiton 1 milion denarë më pak se shuma e vitit të kaluar. Për vitin 2019 janë aprovuar 3 milion denarë, ndërsa vjet ka fituar 4.
“Kjo është goditje e madhe për ne. Do të ankohemi në Agjenci edhe pse edhe vjet e bëmë të njëjtën, pa rezultate. Ekipi jonë është i demotivuar. Nëse kështu “shpërblehen” ata që punojnë mirë, atëherë shtrohet pyetja nëse në përgjithësi i duhet këtij shteti “Sinedejs”. Vitin e kaluar QKR realizoi dy projekte të tjera evropiane. Si t’i shpërblejmë dhe t’i motivojmë njerëzit të punojnë më shumë se zakonisht? Pse dikush të mundohet të punojë më shumë se mesatarisht? Vitin e kaluar edhe u kategorizuam, respektivisht u bëmë festival i kategorisë B, vetmi në vendin tonë, por mesa duket edhe kjo nuk është me rëndësi”, deklaroi drejtori i “Sanedejs” Ruse Arsov për “Fakulteti”.
Gjithsej 18 festivale ftuan mbështetje financiare nga Agjencia për Film. Festivali i vetëm i cili fitoi buxhet të zmadhuar është “Vëllezërit Manaki” në Manastir, i cili këtë vit do të mbajë edicionin e 40-të. Për organizimin do të fitojë 9.5 milion denarë ose 1,5 milion më tepër se vjet. Nuk ka ndryshim në shumat për Festivalin në Tetovë dhe Festivalin e Filmit Shkup, ndërsa më pak mjete fitoi festivali i studentëve të filmit etnologjik, gjithsej 75 000 denarë.
Por, në listë këtë vjet nuk janë “Kinenova”, festivali për fillestarë i cili organizohet katër vite me radhë. Sipas organizatorëve, vendimi është i pa dejtë dhe tendencioz, i cili bën devalvimin e mundit të tyre.
Anulimi i financave për ta paraqet bojkot të paramenduar sistemor dhe institucional të festivalit dhe abrogimin e lirisë së shprehjes artistike dhe shprehjen e qëndrimit të lirë artistik dhe të angazhuar.
,,E gjithë kjo na jep të drejtë të dyshojmë tek institucionet vendore, në veçanti te Agjencia për Film dhe Ministria e Kulturës si më relevante, dëshirojnë të pengojnë dhe shkatërrojnë çfarë do lloj institucioni të pavarur i cili ka qëndrim thellësisht të ndërtuar dhe vendosin në mënyrë të pavarur, në bazë të kritereve të kritereve të larta të ndërtuara për filmin në lidhje me artin filmik. Edhe përpos presioneve të fuqishme jo vetë gjatë kohës së hapjes, por edhe gjatë edicionit të tretë të festivalit tetorin e kaluar, kur deri në moment të fundit ishte në pikëpyetje nëse do të mbahet edhe përpos programit të rrumbullakuar, mysafirëve të ftuar, bashkëpunimit me fondacione të huaja të cilat na zgjatën dorën dhe na dhanë besim, dhe gjithë ajo që “KineNova” e ka punuar që publiku të ketë edicion cilësor, në fund i bëmë ballë sfidës sepse jemi të mendimit se filmi është art i cili duhet dhe patjetër të flasë zëshëm kundër padrejtësive, pikërisht ato të njëjtat, të cilat këto ditë i përjetojmë me bojkotin e plotë dhe mos mbështetjen e institucioneve shtetërore. Të njëjtit ata duhet të jenë të vetëdijshëm se këto megjithatë janë para tona, të qytetarëve, tatim paguesve dhe të njëjtat duhet të shpërndahen në mënyrë të barabartë, sipas cilësisë së asaj që është ofruar dhe jo në bazë të dyqaneve private për plotësimin e interesave personale. “Kinenova” është yll i ri në qiellin e festivalit maqedonas, me koncept të ri cili i tejkalon konceptet e vjetruara të përmbajtjeve të ngjashme të festivaleve të llojit të këtillë dhe pikërisht prandaj jemi të mendimit se i njëjti duhej me patjetër të mbështetej institucionalisht!” thuhet në reagimin e “Kinenova”.
Prej atje dyshojnë se bojkoti vjen pasi kanë marrë vendim të mbështesin debi filmin “Përqeshja me Krishtin” (Ругање со Христос) të Jani Bojaxhi në hapjen e edicionit në vitin 2018 edhe përpos siç thonë, presioneve të fuqishme dhe përpjekjes për censurë të cilat i kanë bërë Ministria e Kulturës dhe Agjencia. Megjithatë, paralajmërojnë se festivali do të vazhdojë të mbahet.
Për ndryshe me propozim – buxhetin është planifikuar veprimtaria filmike këtë vit të disponojë me mbi 180 milion denarë, por në und fiti 10 milion më pakë.
E.P.