Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Предметот медиумска писменост треба да стане дел од формалното образование, сметаат говорниците на панелот посветен на оваа тема, во рамки на конфереренцијата Е-општество што денеска се одржа во Скопје.
Според Весна Никодиновска, од Македонскиот институт за медиуми, веќе 10 години се работи на тема медиумска писменост и нејзино интегрирање во образовниот процес.
„Се надеваме дека наскоро, медиумската писменост конечно ќе биде интегрирана во образовните програми“, смета Никодиновска. Во своето излагање таа се осврна на важноста на овој предмет, потсетувајќи на нивното истражување на темата. Според ова истражување, кога ќе прочитаат вест на традиционалните медиуми 38 отсто од испитаниците понекогаш бараат дополнителни информации од други извори. Слично е и со онлајн весите каде една третина изјавиле дека само понекогаш го проверуваат изворот на веста.
„Целта на медиумската писменост е да ги научи луѓето да размислуваат со својата глава. Значи да поставуваат прашања, да ги проверуваат информациите кои стигнуваат до нив, да креираат содржини и да ги распросрануваат тие содржини свесно и одговорно“, појасни Никодиновска.
Новинарот Бојан Шашевски, од Радио МОФ, истакна дека не е доволно да се има само декларативна заложба за воведување на медиумската писменост во образованието. Потсети дека овој поим ниту еднаш не е споменат во Стратегијата за образование 2018-2025 година, но и се помалку млади се одлучуваат да студираат новинарство, што за него е уште еден показател дека има недоверба кон медиумите.
„Образованието е коренот на проблемот – услови за работа на оваа тема, мотивација за наставниците и измена на предмети. Истовремено, мора да се врати довербата кон медиумите. Младите сметаат дека во медиумите се изнесуваат дезинформации, премалку се застапени тема за нивниот свет и недостасуваат емисии креирани од млади за млади“, смета Шашевски.
Марина Димитриева-Ѓорѓиевска, од Бирото за развој на образование пак се осврна на промените кои во однос на изучувањето на медиумите се правени во изминатите години. Најави конкретни измени кои стартуваат од идната учебна година, по предметот мајчин јазик.
„Има содржини по медиумска писменост по предметот македонски јазик, во средното стручно образование чија реформа е во тек, а програмите ќе се применуваат веќе од следната есен“, посочи Димитриева-Ѓорѓиевска.
Најави дека учениците ќе учат што се медиуми, кои се основите на медиумска писменост, како треба да се однесуваат на социјалните мрежи. Додаде и дека ќе се развива свест за улогата на информирањето, но ќе се учаи и за пишуваањето колумни или коментари по социјалните мрежи, препознавање на вест од дезинформација.
Филип Стојановски од Метаморфозис најави дека е неопходна соработка на сите општествени чинители, да се почне од локалната средина и да се оди пошироко.
„Веруваме дека оваа соработка е неопходна, и меѓу невладините организиации, и граѓанскиот секотор и сите општествени чинители, особено државните институции, но и приватните организации, пред се медиумите.
Потсети дека состојбата со медиумската писменост во земјава е очајна.
„Според Индексот на медиумска писменост за 2018 година, Македонија е на последното место, особено заради нивото на општо образовние во земјава и ситуацијата со медиумите“, забележа Стојановски.
Конференцијата „е-Општество“ Фондацијата за интернет и општество „Метаморфозис“ ја организира по 14 пат, а оваа година е на тема „медиумски писмени граѓани за отчетни институции“.
-
Arsimimi mediatik duhet të bëhet pjesë përbërëse e arsimit formal
11/12/2018 – #FUQIAESHTATË, LAJME, QYTETARË
Lënda arsimimi mediatik, duhet të bëhet pjesë përbërëse e arsimit formal, konsiderojnë diskutuesit në panelin kushtuar kësaj teme, në kuadër të konferencës E-shoqëri që u mbajt sot në Shkup.
Sipas Vesna Nikodinovska, nga Instituti Maqedonas për Media, tani më 10 vjet, po punohet në temën arsimimi mediatik dhe integrimi i tij në procesin arsimor.
“Shpresojmë, së shpejti, arsimimi mediatik përfundimisht do të integrohet në programet arsimore”, konsideron Nikodinovska. Gjatë fjalimit të saj ajo foli për rëndësinë e kësaj lënde, duke përkujtuar hulumtimin e tyre në lidhje me këtë temë. Sipas këtij hulumtimi , kur lexojnë lajm në media tradicionale 38 përqind e të anketuarve ndonjëherë kërkojnë informata plotësuese nga burime të tjera. Ngjashëm edhe me online lajmet, ku në e treta kanë deklaruar se ndonjëherë e kontrollojnë burimin e lajmit.
“Qëllimi i arsimimit mediatik është t’i mësojë njerëzit të mendojnë me kokën e tyre. Domethënë të parashtrojnë pyetje, të kontrollojnë informacionet të cilat arrijnë tek ata, të krijojnë përmbajtje dhe të shpërndajnë ato informacione me vetëdije dhe me përgjegjësi”, sqaroi Nikodinovska.
Gazetari Bojan Shashevski, nga Radio MOF, theksoi se nuk mjafton të ketë vetëm një angazhim deklarativ për vendosjen e arsimimit mediatik në arsim. Përkujtoi se termi asnjëherë nuk është përmendur në Strategjinë për Arsim 2018 – 2025, por edhe atë se gjithnjë e më pak të rinj vendosin të studiojnë gazetari, që për atë është edhe një indikator se ka mosbesim tek mediat.
“Arsimimi është rrënja e problemit – kushtet për punë në lidhje me këtë temë, motivimi për arsimtarët dhe ndryshimi i lëndëve. Njëkohësisht, duhet të kthehet besimi tek mediat. Të rinjtë janë të mendimit se në media përhapen dezinformata, shumë pak janë të përfaqësuara tema për botën e tyre dhe mungojnë emisione të krijuara nga të rinjtë prë të rinjtë”, konsideron Shashevski.
Marina Dimitrieva – Gjorgjievska, nga Byroja për Zhvillimin e Arsimit, nga ana tjetër, foli për ndryshimet të cilat janë bërë vitet e kaluara për studimin e medieve. Paralajmëroi ndryshime konkrete të cilat startojnë nga viti i ardhshëm shkollor, në lëndën e gjuhës amtare.
“Ka përmbajtje për arsimim mediatik në lëndën e gjuhës maqedonase, në arsimin e mesëm profesional, reforma e së cilës është në rrjedhë, ndërsa programet do të zbatohen nga vjeshta e ardhshme”, tha Dimitrieva – Gjorgjievska.
Paralajmëroi se nxënësit do të mësojnë çfarë janë media, cilat janë bazat e arsimimit mediatik, si duhet të sillen në rrjetet sociale. Shtoi edhe atë se do të zhvillohet vetëdija për rolin e informimit, por do të mësohet edhe për shkrimin e teksteve ose komenteve në rrjetet sociale, identifikimin e lajmit nga dezinformata.
Filip Stojanovski nga Metamorfozis, paralajmëroi se nevojitet bashkëpunim i të gjithë aktorëve politik, të fillohet nga mjedisi lokal dhe të shkohet më gjerë.
“Besojmë se ky bashkëpunim është i nevojshëm edhe ndërmjet organizatave joqeveritare dhe sektorit civil dhe të gjithë aktorëve politik, në veçanti institucioneve shtetërore, por edhe organizatave private, para së gjithash medieve.
Përkujtoi se gjendja me arsimimin mediatik në vend është dëshpëruese.
“Sipas Indeksit të arsimimit mediatik për vitin 2018, Maqedonia është në vendin e fundit, në veçanti për shkak të nivelit të arsimimit të përgjithshëm në vend dhe të situatës me mediat”, tha Stojanovski.
Konferencën organizuan për të 14-ën herë “e- Shoqëri”, Fondacioni për Internet dhe Shoqëri “Metamorfozis” e, ndërsa këtë vit me temë “Qytetarë me arsimim mediatik për institucione llogaridhënëse”.
*Kjo përmbajtje është punuar me ndihmën e Bashkimit Evropian në kuadër të Projektit për shprehje rinore. Për përmbajtjet e publikuara është përgjegjës Forumi Arsimor Rinor dhe të njëjtat detyrimisht nuk i reflektojnë qëndrimet e Bashkimit Evropian. /
* Оваа содржина е изработена со помош на Европската Унија во рамките на Проектот за
младинско изразување. За објавените содржини е одговорен Младински образовен форум и
истите нужно не ги одразуваат ставовите на Европската Унија.