Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Студентите на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје добија нов студентски лидер. Борјан Ефтимов од Правниот факултет „Јустинијан Први“ и новоформираното Универзитетско-студентско собрание доаѓаат на местото на Студентски парламент.
Веднаш по изборите, Ефтимов застана пред студентските претставници ветувајќи дека ќе биде достапен и транспарентен во работата. Најави дека ќе се залага за поголема автономија на студентските тела и укинување на сите дополнителни давачки на студентите кон факултетите.
„Се тера тој став дека образованието е 100-200 евра по семестар, достапно за сите студенти, но во позадина демнат многу трошоци кои студентите не се свесни дека ги имаат“, вели тој.
Според него, Универзитетот не треба да се меша во располагањето со средствата наменети за студентите.
„Јас ќе се залагам да се укинат сите давачки. И давачки за Факултетските-студентски собранија (ФСС) и ИКСА и сите останати давачки кои им се наметнати на студентите. Во септември ќе бојкотирам, т.е. ќе иницираме бојкот на уплатите и на уписите ако има дополнителни давачки освен партиципацијата“, рече Ефтимов во интервју за Радио МОФ.
Дотогаш, предлага собраните средства од ИКСА да бидат префрлени на сметката на Универзитетското-студентско собрание, а истовремено ќе бараат донации од јавни институции за реализирање на студентски проекти и активности.
„Значи ние не бараме пари за во кафеана, или да одиме на одмор. Финансиите кои ќе ги бараме, ќе бидат исклучиво базирани на проекти“, уверува Ефтимов.
Прашан за реакциите кои пристигнаа за 100-те денари кои студентите на Филозофскиот факултет од неодамна беа принудени да ги уплатуваат, тој вели дека формално правно се е во ред. Тој ветува дека овие средства нема да бидат искористени надвор од тоа што е легално и презентирано пред студентите.
„Моментално секое ФСС самостојно одлучува како ќе работи, како ќе се финансира. Доколку ФСС на Филозофскиот факултет смета дека оваа давачка ќе биде продуктивна за студентите, се надевам дека ќе има можност да образложи зошто е така, зошто смета дека оваа давачка е потребна“, одговори Ефтимов.
„Година на учење“
За Ефтимов и новите студентски тела ова ќе биде тешка и напорна година, бидејќи почнуваат од нула. Според него, една од главните задачи во првата година е да ги воспостават темелите по кои ќе може да функционираат во иднина новите собранија.
„Ова е година на учење. Никој не знае како ќе функционира, никој не знае со кои проблеми ќе се соочиме од аспект на функционирањето на собранието, од аспект на финансиите, така што оваа година многупати ќе правиме измени, дополнувања на внатрешните правни акти, на статутот. Ќе разговараме и со универзитетот за начините на финансирање на ФСС И УСС“, вели Ефтимов.
Тој се изненадил од бројот на пораки кои ги добил од студентите за какви сè проблеми се соочуваат при студирањето. Бирократиите, неефикасноста на студентските прашања и некоректниот однос на професори се најчестите поплаки кои стигнале до него.
Според Ефтимов, Факултетските-студентски собранија треба да бидат субјектот кон кој студентите треба да се обраќаат и заедно со нив да работат на проблемите.
„Сега немаме повеќе невладини организации кои се надвор од контрола на студентите, туку УСС е тело на универзитетот, внатре во универзитетот, во академската заедница каде што припаѓаат студентите како еднакви членови на професорите. Ние мора да покажеме и студентите да разберат дека и во функционирањето ќе има суштински разлики од минатото. Сега зависиме од студентите. Студентите се тие кои избираат, кои нè поставуваат и кои ни диктираат како да работиме“, вели тој.
Ефтимов смета дека 46 студентски претставници распоредени низ факултети не можат да го поправат УКИМ, туку тоа може да се направи само ако сите 30.000 студенти се доволно активни.
„Пасивни студенти доведуваат до лош универзитет, до лошо високо образование. Активни студенти ќе се изборат за своите права“, смета тој.
„Ова беа први студентски избори“
Враќањето на довербата меѓу студентите е најголемиот предизвик за новите студентски тела. Тоа, вели Ефтимов, ќе го направат со реализирање на програмата и редовно информирање за тековните активности преку посебна веб-страница, социјалните мрежи и јавни трибини на кампусите.
Според Ефтимов, неприфатливи се изборите кои се одржаа на УКИМ во 2016. За него, ова се први студентски избори спроведени на Универзитетот.
„Тие во 2016 не беа студентски избори. Тоа беа избори на невладина организација без правила, без никаков утврден начин на организирање, со интервенција на ЕБР што целосно задира во автономијата на универзитетот. Така што, тоа не беа студентски избори, а и никогаш претходно не биле студентски избори бидејќи секогаш беа црни и надворешни страни за студентите и студентите не учествуваа во тоа студентско тело. Сега за првпат, имавме избори на универзитетот, избори на факултетите“, категоричен е тој.
Во однос на излезноста, смета дека има позитивна тенденција, а веќе од наредната година очекува поголем интерес за гласање, но и за пријавени кандидати.
На професорите, пак, им порача дека се добредојдени за соработка, но како што посочи Ефтимов, во моментот кога ќе застанат наспроти интересите на студентите, тие ќе станат непријател.
„Изборот е кај професорите – доколку сакаат подобар универзитет, доколку сакаат подобри услови за студентите, тогаш се наши партнери. Доколку сакаат преку собранијата да влијаат и да ги искористуваат студентите на некој начин кој не е пожелен, тогаш тие се наш непријател“, порача Ефтимов.
Неговиот мандат и на сегашните членови ќе трае до следниот реизбор, кој се очекува да се случи кон крајот на годинава. Ефтимов најави дека ќе искористи само еден мандат, но ќе работи на измени во Законот за високо образование со цел членовите на Факултетските-студентски собранија да добијат можност за повеќе реизбори.
Емилија Петреска
-
(Intervistë) Borjan Eftimov, lider studentor në UKM: Në shtator do të inicioj bojkot të IKSA
Studentët e Universitetit “Shën Kirili dhe Metodij” në Shkup, fituan liderin e ri studentor. Borjan Eftimov, nga Fakulteti Juridik “Justiniani i Parë” dhe Kuvendi i ri i formuar Universitar vijnë në vendin e Parlamentit studentor.
Menjëherë pas zgjedhjeve, Eftimov qëndroi para përfaqësuesve studentorë suke premtuat se do të jetë i qasshëm dhe transparent gjatë punës. Paralajmëroi se do të angazhohet për autonomi më të madhe të trupave studentorë dhe anulimin e të gjitha detyrimeve të tjera plotësuese të studentëve ndaj fakulteteve.
“Vazhdohet me qëndrimin se arsimi është 100 – 200 euro për semestër, i qasshëm për të gjithë studentët, por në prapavijë ka shumë shpenzime të cilat studentët nuk janë të vetëdijshëm se i kanë”, thotë ai.
Sipas tij, Universiteti nuk duhet të përzihet në disponimin me mjetet të dedikuara për studentët.
“Unë do të angazhohem të anulohen të gjitha detyrimet. Edhe detyrimet për Asambletë studentore të Fakulteteve (ASF) dhe IKSA dhe të gjitha detyrimet të tjera të cilat u imponohen studentëve. Në shtator do të bojkotoj, përkatësisht do të iniciojmë bojkot të pagesave dhe të regjistrimeve nëse ka detyrime plotësuese përveç participimit”, tha Eftimov në intervistë për Radio MOF.
Deri atëherë, propozon mjetet e grumbulluara nga IKSA të transferohen në llogari të Asambleve studentore të Universiteteve ndërsa njëkohësisht do të kërkojnë donacione nga institucionet publike për realizimin e projekteve dhe aktiviteteve studentore.
“Domethënë ne nuk kërkojmë para për në kafene, ose të shkojmë në pushime. Financat të cilat do t’i kërkojmë, do të jenë të bazuara vetën në projekte, na siguron Eftimov.
I pyetur për reagimet të cilat arritën për 100 denarët të cilat studentët e Fakultetit Filozofik prej para disa kohe ishin detyruar t’i paguajnë, ai thotë se formalisht dhe juridikisht, gjithçka është në rregull. Ai premton se këto mjete nuk do të përdoren jashtë asaj që është e ligjshme dhe që është prezantuar para studentëve.
“Për momentin çdo ASF në mënyrë të pavarur vendos se si do të punojë, si do të financohet. Nëse ASF në Fakultetin Filozofik mendon se ky detyrim do të jetë produktiv për studentët, shpresoj se do të ketë mundësi të arsyetojë pse është ashtu, pse mendon se ky detyrim është i nevojshëm”, u përgjigj Eftimov.
“Viti i mësimit”
Për Eftimov dhe trupat e rinj studentorë, kjo do të jetë vit i rëndë dhe i vështirë, sepse fillojnë nga zero. Sipas tij, një nga detyrat kryesore në vitin e parë është të vendosë themelet mbi të cilët do të mund të funksionojnë në të ardhmen asambletë e reja.
“Ky është vit i mësimit. Askush nuk e di se si do të funksionojë, askush nuk e di me cilat probleme do të ballafaqohemi nga aspekti i funksionimit të asamblesë, nga aspekti i financimit, kështu që këtë vit shumë herë do të bëjmë ndryshime, plotësime të akteve të brendshme juridike, të statutit. Do të bisedojmë edhe me universitetin për mënyrat e financimit të ASF dhe USS”, thotë Eftimov.
Ai është befasua nga numri i mesazheve të cilat i ka fituar nga studentët për atë se me cilat probleme ballafaqohen gjatë studimeve. Burokracitë, jo efikasiteti i pyetjeve studentore dhe raporti jo korrekt i profesorëve janë ankesat më të shpeshta të cilët kanë arritur tek ai.
Sipas Eftimov, Asambletë studentore të fakulteteve duhet të jenë subjekt ndaj të cilit, studentët duhet të drejtohen dhe së bashku me ata të punojnë në drejtim të zgjidhjes së problemeve.
“Tani nuk kemi më organizata të pavlefshme të cilat janë jashtë kontrollit të studentëve, por ASF është trup universitar, brenda universitetit, në komunitetin akademik, ku bëjnë pjesë studentët si anëtarë të barabartë të profesorëve. Ne duhet të tregojmë se edhe studentët kuptojnë se edhe në funksionimin do të ketë dallime esenciale nga e kaluara. Tani varemi nga studentët. Studentët janë ata të cilët zgjedhin, të cilët na zgjedhin dhe të cilët na diktojnë si të punojmë”, thotë ai.
Eftimov konsideron se46 përfaqësuesit studentorë të shpërndarë në fakultetet nuk mund të korrigjojnë UKM, por kjo mund të bëhet vetëm nëse të gjithë 30.000 studentët janë mjaftueshëm aktivë.
“”Studentë pasivë rezultojnë me universitet të keq, me arsim të lartë të keq. Studentët aktivë do të luftojnë për të drejtat e tyre”, konsideron ai.
“Këto ishin zgjedhjet e para studentore”
Kthimi i besimit ndërmjet studentëve është sfida më e madhe për trupat e rinj studentorë. Kjo, thotë Eftimov, do ta bëjnë me realizimin e programit dhe informimin e rregullt për aktivitetet rrjedhëse nëpërmjet ueb faqes, rrjeteve sociale dhe tribunave publike në kampuset.
Sipas Eftimov, janë të pa pranueshme zgjedhjet të cilat i mbajtën në UKM në vitin 2016. Për të, këto janë zgjedhjet e para studentore të realizuara në Universitet.
“Ato në vitin 2016 nuk ishin zgjedhje studentore. Ato ishin zgjedhje të organizatës joqeveritare pa rregulla, pa asnjë mënyrë të përcaktuar të organizimit, me intervenimin e NJSHSH që tërësisht ndërhyn në autonominë e universitetit. Kështu që, ato nuk ishin zgjedhje studentore, ndërsa asnjëherë më parë nuk kanë qenë zgjedhje studentore sepse çdo herë kanë qenë palë të jashtme dhe të zeza për studentët dhe ata nuk kanë marrë pjesë në atë trup studentor. Tani për herë të parë, kemi zgjedhje në universitet, zgjedhje në fakultetet”, është kategorik ai.
Në lidhje me jehonën e votimeve, është i mendimit se ka tendencë pozitive, ndërsa që nga viti i ardhshëm pret interes më të madh për votim, por edhe për kandidatë të paraqitur.
Profesorëve, nga ana tjetër, u porosit se janë të mirëseardhur për bashkëpunim, por siç tha Eftimov, në momentin kur do të qëndrojnë përkundër interesave të studentëve, ata do të bëhen armiq.
“Zgjedhja është tek profesorët – nëse dëshirojnë universitet më të mirë, nëse dëshirojnë kushte më të mira për studentët, atëherë janë partnerë tanë. Nëse dëshirojnë nëpërmjet asambleve të ndikojnë dhe të shfrytëzojnë studentët në ndonjë mënyrë që nuk është e dëshirueshme, atëherë janë armiqtë tanë”, tha Eftimov.
Mandati i tij dhe i të gjithë anëtarëve aktual do të zgjasë deri në ri zgjedhjen e ardhshme, që pritet të ndodhë kah fundi i vitit. Eftimov paralajmëroi se do të përdorë vetëm një mandat, por se do të punojë për ndryshime të Ligjit për arsim të lartë, me qëllim anëtarët e Asambleve studentore të fakulteteve, të kenë mundësi për më tepër ri zgjedhje.
Emilija Petreska