Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
„Помина година и пол, сега веќе втора, цела пролет и цело лето ништо не е направено за оваа зима да имаме помала загаденост. Да ви кажам што е направено. Во 2018 година, излезе едно смешно планче за чист воздух за 2019 година од седум страни, од кои четири се вовед, а три се некакви смешни општи реченици. Значи, две години се потрошени за ништо“, рече активистот Лазар Ѓуров на денешниот протест пред Собрание и Влада, со кој граѓани побараа акција од надлежните во решавање на проблемот со загадениот воздух.
Ако ни го земете и воздухот, што ни останува? Вака гласи прашањето на граѓаните упатено до власта. Разочарани од како што велат, неспособноста на политичарите, граѓаните излегоа за своите деца и внуци, порачувајќи им дека сакаат чиста околина.
Со протестот, тие побараа политичка волја за решавање на проблемот, донесување на одлуки и континуирана работа.
„Ако ние од пролет се подготвуваме да ги едуцираме луѓето, да направиме промени во режимот на сообраќајот, да направиме начин да се запрат градежните работи, да влијаеме индустријата да запре со производство или навреме да стави филтри, ние ќе имаме почист воздух. Сега не можеме да имаме. Ама тие не го направија тоа што требаше да го направат, сега единствена работа шти може да направат, е да си дадат оставка“, порача Ѓуров.
Кристија Узунов, член на иницијативата „Канцерогено општество“, која беше организатор на протестот, ги повика граѓаните на поголема масовност и наредната сабота.
„И мало дете знае кои се загадувачите. Ние се боревме, еден од нив беше фабриката „Железара“ од каде црни облаци 25 години гледавме. Луѓето и тогаш седеа дома и викаа ‘ништо не е’. Еве сме сега, после четири години, најзагаден град во светот“, рече тој.
Побара од властите да нудат повеќе субвенции на граѓаните за да не мора да палат гуми за да се згреат.
„Немојте со буџетски средства од милион и половина да сакате да го исчистите најзагадениот град во светот, а вашите патни трошоци да бидат два милиони евра годишно. Значи, сите расположливи средства што ги има во буџетот, најдете ги, дајте ги, па и од свој џеб“, изјави Узунов.
Други, пак, сметаат дека ситуацијата е доказ за долгогодишното недомаќинско владеење со државата.
„Во едно општество најглавната работа е здравјето на луѓето. Јас сакам само да ги прашам, кога ќе преземат мерки и дали имаат определено од која партија е воздухот? Тоа е нешто прво што треба да го направиме. Да определеиме од која партија е воздухот за да преземеме мерки“, се обрати еден од присутните на протестот.
„Се пусто пљачкаат, а народот е сиромашен. И покрај тоа што немаме вработување, нема социјално, немаме правда, и воздух направија да немаме да дишеме. Дишиме најнечист воздух во светот. Единствено решение е да излегуваме што помасовно и да ги форсираме господата во Влада и во Собрание да донесат закон и да почнат итно да работат на прочистување на воздухот. Ако не, има избори, тогаш и да ги казниме“, се надоврза друг учесник на протестот.
Некои, сепак, не беа задоволни од одзивот на протестот.
„Ние како граѓани не можеме да се покориме на евтините мерки кои досега ги промовираа политичките елити. Засегнати сме за нашата иднина, за нашите деца, за нашиот буџет кој од година во година се повеќе се излива во лекови. Ние сме гласот на народот, а не сме безгласни букви објавени на социјалните мрежи. Во милениум каде владее технологијата, ние сме засегнати за основното човеково право, а тоа е воздухот“, изјави една од мајките кои беа дојдени со своите деца на протестот.
Емилија Петреска
-
(Galeri) “Cilës parti i takon ajri, që politikanët të fillojnë të marrin masa?“
“Kaloi një vit e gjysmë, tani më filli viti i dytë, gjithë pranverën dhe gjithë verën nuk është bërë asgjë që këtë dimër të kemi më pak ndotje. T’ju tregoj çfarë është bërë. Në vitin 2018, doli një plan i vogël qesharak për ajër të pastër për vitin 2019 në shtatë faqe, prej të cilave katër janë hyrje, ndërsa tre janë disa fjali të përgjithshme qesharake. Domethënë, dy vite janë shpenzuar për asgjë”, tha aktivisti Lazar Gjurov gjatë protestës së sotshme para Kuvendit dhe Qeverisë, me të cilin qytetarët kërkuan aksion nga kompetentët në lidhje me zgjidhjen e problemit me ajrin e ndotur.
Nëse na e merrni edhe ajrin, çfarë na ngel? Kjo ishte pyetja e qytetarëve adresuar qeverisë. Të dëshpëruar, nga siç thonë, pa aftësia e politikanëve, qytetarët dolën për fëmijët e tyre dhe nipërit dhe mbesat, duke porositur se dëshirojnë mjedis jetësor të pastër.
Me protestën, ata kërkuan vullnet politik për zgjidhjen e problemit, miratimin e vendimeve dhe punë të vazhdueshme.
“Nëse ne, që nga pranvera përgatitemi t’i edukojmë njerëzit, të bëjmë ndryshime në regjimin e komunikacionit, të bëjmë mënyra të ndërpriten punët ndërtimore, të ndikojmë industria të ndalojë prodhimtarinë ose të vendosë filtra me kohë, ne do të kemi ajër më të pastër. Tani nuk mund të kemi. Nëse ata nuk e bënë atë që duhej ta kishin bërë, tani e vetmja punë që mund ta bëjnë, është të japin dorëheqje”, porositi Gjurov.
Kristija Uzunov, anëtarë i iniciativës “Shoqëri kancerogjene”, e cila ishte organizatore e protestave, ju bëri thirrje qytetarëve për aktivitet masiv edhe të shtunën e ardhshme.
“Edhe një fëmijë i vogël e di cilët janë ndotësit. Ne luftonim, një prej tyre ishte fabrika “Zhelezara” prej nga re të zeza shohim për 25 vite me radhë. Njerëzit edhe atëherë rinin në shtëpi dhe thoshin “nuk është asgjë”. Ja ku jemi tani, pas katër vjet, qyteti më i ndotur në botë”, tha ai.
Kërkon nga qeveritarët të ofrojnë më tepër subvencione për qytetarët që të mos duhet të ndezin goma për tu ngrohur.
“Mos mendoni me mjete buxhetore prej një milion e gjysmë euro të pastroni qytetin më ndotur në botë, ndërsa shpenzimet Tuaja rrugore të jenë dy milion euro në nivel vjetor. Domethënë, të gjitha mjetet me të cilat dispononi në buxhet, gjejini, jepini edhe nga xhepi juaj”, deklaroi Uzunov.
Të tjerë, nga ana tjetër, janë të mendimit se situata është dëshmi për punën shumëvjeçare pa nikoqirllëk të qeverisjes me shtetin.
“Në një shoqëri, gjëja më kryesore është shëndeti i njerëzve. Unë dëshiroj t’i pyes, kur do të ndërmarrin masa dhe nëse kanë përcaktuar cilës parti i takon ajri. Kjo është e para që duhet ta bëjmë. Të përcaktojmë cilës parti i takon ajri dhe të ndërmarrim masa”, u drejtua një nga të pranishmit në protestë.
“Gjithçka të gjallë plaçkitën, ndërsa populli është i varfër. Edhe përpos asaj që nuk kemi punësime, nuk ka drejtësi sociale, nuk ka drejtësi bënë që edhe ajër mos kemi për të frymuar. Thithim ajrin më të pa pastër në botë. Zgjidhja e vetme është të dalim në mënyrë sa më masive dhe të detyrojmë zotërinjtë në Qeveri dhe Kuvend të miratojnë ligj dhe të fillojnë urgjentisht të punojnë në drejtim të pastrimit të ajrit. Në të kundërt, ka zgjedhje, atëherë do t’i dënojmë”, ndërlidhet një pjesëmarrës tjetër në protestë.
Disa, megjithatë, nuk ishin të kënaqur nga jehona e protestës.
” Ne si qytetarë nuk mund tu bindemi masave të lira të cilat deri tani i promovonin elitat politike. Jemi të prekur për të ardhmen tonë, për fëmijët tanë, për buxhetin tonë i cili nga viti në vit gjithnjë e më tepër derdhet në barna. Ne jemi zëri i popullit, nuk jemi shkronja pa zë, të publikuara në rrjetet sociale. Në mijëvjeçar ku sundon teknologjia, ne jemi të preokupuar me të drejtat themelore të njeriut, me ajrin e pastër”, deklaroi një nga nënat të cilat kishin ardhur me fëmijët e tyre në protestë.
Emilija Petreska