Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Рубриката #ШтоТиТежи постои за одговарање конкретни прашања што ги мачат младите. Група на психолози-психотерапевти ќе дадат стручно мислење и совет на прашања поставени од страна на нашите читатели, а прашањата и одговорот на психологот секој четврток ќе бидат објавувани на нашиот сајт, секако анонимно.
Ми тежат моите блокади, страв да се изразам и како ќе бидам сфатена, разговор со некој на поголема функција, мојата болка по неостварени соништа, и постојаното прашање: Која сум јас? Што сакам да студирам, за што сум способна? Немам одговор на ништо.
Си поставив цели во Новата 2020, сакам да ги исполнам, но на првиот проблем јас се повлекувам, патам, и си наштетувам со зголемено пушење, јадење, и немање контрола над ситуацијата. Веќе 4-год пратам бивша на маж ми по социјални мрежи иако сум свесна дека тоа не е во ред. Посакувам кариера, почит, љубов, и радост осеќам дека немам ништо и се дека е тешко остварливо. Постојано читам книги за самопомош и ги прифаќам сите пораки, но мојата упорност ме напушта. Сакам да знам што сакам и што ме исполнува, секогаш имам мислење дека немам ништо вредно направено во мојот живот. Почнав да трчам, а тајно пушам и што е најтрагично уживам во таа навика иако знам дека ми пречи. Всушност, уживам во се што ми штети. Зошто? Не сакам да е така, имав тешко детство пијан татко, постојана болка и плачења без љубов.
Се згрижив кај постар маж од мене , зошто ми даде малку љубов и разбирање иако по прва година брак сакав развод и свој дом, свои пари и мојата слобода. Мајка сум на две бебиња и се прашувам како јас би била добра за нив, а сум тотално недобра за себе? Кога имам пари имам потреба да трошам повеќе иако сум свесна дека не е ОК тоа, но го правам. Зошто? Одамна ми требаше разговор со стручно лице, но немав доволно пари. Ми пречи што знам дека вредам и можам подобро, но упорно не можам да мрднам од место, сакам да бидам најдобра верзија од себе, а не да пратам туѓи животи. Има денови кога чувствувам дека се гушам и не можам да дишам бидејќи ми фали свој живот, дом, пари и слобода. Сакам да сум жена која се смее и радува која остава впечаток и која напредува има свој статус и пари и не зависи од никого, а како во облак сум постојано, не можам да знам ништо и не можам да запаметам ниеден факт иако читам постојано. Зошто и како да го подобрам сето тоа. Ви благодарам.
Драго ми е дека се обративте на нашата страница, ќе се обидам да ви oпишам како го доживеав сево ова што го носите. Додека ја читав вашата приказна ми беше тешко да прочитам толку многу обвинување кон себе, разочарувања и критики; скоро и ништо добро или позитивно не рековте за себе. Се обидувам да замислам колку навистина ви е тешко да ги постигнете целите кои ги поставувате со толкава саботажа и негативни мислења за вас. Имајќи ги предвид нештата кои ги кажавте за вашето семејството кое го опишавте како дисфункционално (татко алкохоличар и отсутна фигура на мајка која не беше спомената воопшто во целиот опис ), растењето без многу самодоверба, збунетост и со негативна слика за себе е најчесто очекувана во вакви околности.
Многу често децата кои растат со родители кои ги запоставуваат или злоставуваат на било кој начин, формираат погрешно убедување дека не вредат, не се способни и дека не се достојни за љубов. Покасно во животот на тие деца може да се види дека во позадина уште стојат истите тие погрешни верувања и чувства безвредност и немоќ така што тоа повредено дете-сега возрасен, тешко дозволува нешто добро да му се случи, го организира полето околу себе на тој начин што останува повреден од другите ( омаловажуван, засрамен, запоставен, невиден или искористен ) или сам се повредува правејќи нешта што директно му штетат ( прекумерно пушење, прекумерно хранење, проектирање преголема моќ кај другите и други деструктивни однесувања). Сево ова се случува затоа што незавршените теми и релации не дозволуваат бивање во контакт со сегашноста и гледањето во сопствените потреби во тука и сега.
За да можете да бидете во контакт со нештата ве повикувам да гледате во тоа на кој начин можете да ги завршите старите теми, да ги затварате тие процеси со многу разбирање и љубов, што во конкретниот случај би било гледањето на тоа мало запоставено девојче, нејзиниот страв и немоќ за да се најде тој нејзин изгубен глас, за да конечно биде видена, да бидат видени и препознаени нејзините потреби и капацитети. Од ова ново место би видела која е вашата вистинска потреба која се обидувате на неадекватен начин да ја исполните со прекумерно јадење, пушење или трошење, кои се вашите автентични потреби кои не би ги напуштиле толку брзо како што ги напуштате нештата со кои ги имитирате другите. Видете како оваа ваша свесност ќе влијае во квалитетот на вашата релација со вашите бебиња и вашиот сопруг кои се ваше сегашно семејство, останете отворени да ги доживеете овие релации на нов начин.
Можеби сега, кога сте во процес на поставување на нови цели во 2020, можете да пробате да бидете некој кој се почитува себеси без разлика дали веќе има кариера или допрва ќе ја гради, пробајте да бидете некој кој јасно бара за себе, веќе имате искуство, седнавте и побаравте поддршка на нашата страница.
*Одговара: Ваљдете Адили Селими – училиштен психолог, лиценциран гешталт психотерапевт, член на EAGT и EAP, магистер по психологија, областа на креативност и гешталт терапевт на парови. Адили Селими работи како училиштен психолог во средно образование, каде што активно работи на зајакнување на капацитетите на младите преку нивно вклучување во различни програми и креативни работилници. Работи како тренер-психотерапевт на базична група во рамките на Гешталт Институт Скопје, има своја психотераписка пракса каде што претежно работи со млади и возрасни, жртви на агресија и семејно насилство на теми како: траума, процес на раздвојување, загуба и тага, партнерски односи, депресија, криза на идентитет, личен раст и развој. Исто така таа е долгогодишен волонтер во Црвен Крст Кичево, дисеминатор и инструктор на националната програмата Црвен Крст во Акција- Промоција на Хумани Вредности и љубител на поезија.
-
ÇfarëTëRëndon: Kam katër vjet që jam duke e ndjekur ish të dashurën e burrit tim në mediat sociale, edhe pse jam e vetëdijshme që nuk është në rregull
Rubrika #ÇfarëTëRëndon ekziston që t’i përgjigjet pyetjeve specifike që i shqetësojnë të rinjtë. Një grup i psikologëve-psikoterapeutëve do të japin mendimin profesional dhe këshilla për pyetjet e bëra nga lexuesit tanë, pyetjet dhe përgjigjet e psikologut do të postohen në faqen tonë çdo të enjte, gjithsesi në mënyrë anonime.
Më rëndojnë bllokimet e mia, frikë që të shprehem dhe si do të kuptohem, bisedë me dikë me funksion më të lartë, dhimbjen ndaj ëndrrave të paplotësuara dhe pyetja e vazhdueshme: Kush jam unë? Çfarë dua të studioj, për çfarë jam e aftë? Nuk kam përgjigje për asgjë.
Kam vendosur qëllime në Vitin e ri 2020, dua t’i plotësoj ato, por qysh nga problemi i parë tërhiqem, vuaj dhe dëmtohem me pirjen e tepruar të duhanit, ngrënies dhe mungesës së kontrollit mbi situatën. Për 4 vitet e fundit po ndjek ish të dashurën e burrit tim në mediat sociale edhe pse jam e vetëdijshme se kjo nuk është në rregull. Dëshiroj karrierë, respekt, dashuri dhe lumturi, ndiej se nuk kam asgjë dhe se gjithçka është vështirë të arrihet. Unë vazhdimisht lexoj libra për vetë-ndihmë dhe i pranoj të gjitha mesazhet, por është duke më lëshuar durimi. Dua të di se çfarë dua dhe çfarë më përmbush, gjithmonë kam mendimin se nuk kam bërë asgjë me vlerë në jetën time. Fillova të vrapoja dhe pi duhan fshehurazi, ajo që është më tragjike është se e shijoj këtë shprehi edhe pse e di që më shqetëson. Në fakt, kënaqem në gjithçka që më dëmton. Pse? Nuk dua të jem e tillë, kam pasur fëmijëri të vështirë me një baba pijanec, dhimbje dhe të qara të vazhdueshme pa dashuri.
U vendosa për një burrë më të moshuar se unë, sepse ai më dha pak dashuri dhe mirëkuptim edhe pse pas vitit të parë të martesës desha divorc, shtëpinë time, paratë time dhe lirinë time. Jam nëne e dy foshnjave dhe pyes veten se si do të jem e mirë për ta, kur jam plotësisht e keqe për veten time? Kur kam para ndjej nevojën të shpenzoj më shumë edhe pse e kuptoj që nuk është në rregull, por e bëj. Pse? Për një kohë të gjatë më është dashur të flas me profesionist, por nuk kisha para të mjaftueshme. Më shqetëson ajo që e di se vlej dhe mundem më mirë, por nuk mund të lëviz nga vendi, dua të jem versioni më i mirë i vetes dhe jo të ndjek jetët e të tjerëve. Ka ditë kur ndjehem sikur jam e mbingarkuar dhe nuk mund të marr frymë sepse më mungon jeta, shtëpia, paratë dhe liria. Dua të jem një grua që qesh dhe gëzohet, e cila lë përshtypje, e cila përparon, ka statusin e saj dhe paratë dhe nuk varet nga askush, po vazhdimisht jam si në mjegull, nuk di asgjë dhe nuk mund të mbaj mend asnjë fakt edhe pse lexoj vazhdimisht. Pse dhe si t’i përmirësoj të gjitha këto. Faleminderit.
Më vjen mirë që u drejtuat në faqen tonë, do të përpiqem t’ju përshkruaj se si e përjetova të gjithë këtë që po bartni. Ndërsa lexova historinë tuaj ishte e vështirë për mua të lexoja aq shumë fajësime ndaj vetes, zhgënjime dhe kritika; gati se asgjë të mirë ose pozitive nuk thatë për veten. Mundohem të imagjinoj se vërtetë e ke vështirë t’i arrish qëllimet që i ke vendosur me kaq shumë sabotim dhe mendime negative për veten. Duke pasur parasysh gjërat që keni thënë për familjen tuaj që i përshkruani si jofunksionale (babai alkoolik dhe mungesa e figurës së nënës, e cila nuk u përmend aspak në përshkrim), rritja pa shumë vetëbesim, konfuzion dhe një imazh negativ për veten janë më së shpeshti të pritura në rrethana të tilla.
Shumë shpesh fëmijët që rriten me prindër që i lënë pas dore ose i abuzojnë në cilëndo mënyrë, formojnë besim të gabuar se nuk vlejnë, se janë të paaftë dhe nuk janë të denjë për dashuri. Më vonë në jetën e atyre fëmijëve mund të shohim që ende qëndrojnë në sfond të njëjtat besime të rreme dhe ndjenja të pavlefshmërisë dhe pafuqisë, kështu që ai fëmijë i dëmtuar – tani një i rritur, vështirë se lejon që t’i ndodhë ndonjë gjë e mirë – organizon fushën rreth tij në atë mënyrë që mbetet i lënduar nga të tjerët (i poshtëruar, i turpëruar, i lënë pas dore, i padukshëm ose i shfrytëzuar) ose lëndon veten duke bërë gjëra që e dëmtojnë drejtpërdrejt (pirja e tepërt e duhanit, ngrënia e tepërt, projektimi i tepërt i fuqisë te të tjerët dhe sjellje të tjera shkatërruese). E gjithë kjo ndodh sepse temat dhe marrëdhëniet e papërfunduara nuk na lejojnë të kontaktojmë me të tashmen dhe të shohim nevojat tona këtu dhe tani.
Që të mund të jeni në kontakt me gjërat ju ftoj të shikoni në atë se në cilën mënyrë mund t’i përfundoni temat e vjetra, t’i mbyllni ato procese me shumë mirëkuptim dhe dashuri, që në rastin konkret do të ishte duke parë atë vajzë të vogël të lënë pas dore, frikën e saj dhe pafuqinë për ta gjetur zërin e saj të humbur, që përfundimisht të jetë e dukshme, të jenë të dukshme nevojat dhe kapacitetet e saja. Nga ky vend i ri do të shikoja se cila është nevoja juaj e vërtetë që po përpiqeni ta plotësoni në mënyrë të papërshtatshme me ngrënie, pirje të duhanit ose me shpenzim. Cilat janë nevojat tuaja autentike që nuk do t’i braktisnit aq shpejt siç i braktisni gjërat me të cilat imitoni të tjerët. Shikoni se si kjo vetëdije e juaj do të ndikojë në cilësinë e marrëdhënies me foshnjat dhe burrin tuaj që janë familja tuaj aktuale, qëndroni e hapur për t’i provuar këto marrëdhënie në një mënyrë të re.
Ndoshta tani që jeni në procesin e përcaktimit të qëllimeve të reja në vitin 2020, mund të përpiqeni të jeni dikush që respekton veten pa dallim nëse do të ketë karrierë ose që do ta ndërtojë që nga fillimi, përpiquni të jeni dikush që është i qartë në kërkesat për veten, tashmë keni përvojë, u ulët dhe kërkuat mbështetje në faqen tonë.
*Përgjigjet: Valdete Adili Selimi – Psikolog shkollor, psikoterapist i licencuar i Gestalt, anëtare e EAGT dhe EAP, magjistër i psikologjisë, fusha e krijimtarisë dhe Gestalt Terapist për çifte. Valdetja punon si psikologe shkollore në arsimin e mesëm, ku punon në mënyrë aktive për forcimin e kapaciteteve të të rinjve përmes përfshirjes së tyre në programe të ndryshme dhe punëtori kreative. Punon si trajner-psikoterapist i një grupi themelor brenda Institutit Gestalt Shkup, ka praktikën e saj të psikoterapisë ku kryesisht punon me të rinjtë dhe të rriturit, viktima të agresionit dhe dhunës në familje në tema siç janë: trauma, procesi i ndarjes, humbja dhe pikëllimi, marrëdhëniet me partnerin, depresioni, kriza e identitetit, rritja dhe zhvillimi personal. Ajo është gjithashtu vullnetare për një kohë të gjatë në Kryqin e Kuq të Kërçovës, diseminues dhe instruktor i programit kombëtar Kryqi i Kuq në Veprim – Promovuese e vlerave njerëzore dhe adhuruese e poezisë.