Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
Од Националниот младински совет на Македонија (НМСМ) велат дека незамисливата загуба од Кочани не е само лична трагедија, туку и страшен потсетник на реалноста која во оваа земја секојдневно се живее – реалност во која животот е несигурен, институциите не функционираат, а чувството на безнадежност станува сè подлабоко.
„Трагедијата не е еден изолиран случај. Таа е директен резултат на системскиот хаос што владее со години. Недостигот на владеење на правото, корупцијата во секоја пора на општеството, непочитувањето на законите, нефункционалните институции и игнорантниот однос кон младите создадоа држава во која трагедиите не се исклучок – тие стануваат правило“, велат од НМСМ.
НМСМ посочува дека години наназад предупредуваат дека младите во Македонија живеат во општество што не ги штити, не ги слуша и не им нуди перспектива.
„Наместо вистинска грижа, добиваме институции кои работат селективно, во интерес на поединци и елити, наместо на граѓаните. Наместо безбедност, добиваме инфраструктура што се распаѓа, јавен транспорт што е несигурен и систем што не презема одговорност. Наместо политики што ќе го подобрат животниот стандард, добиваме ветувања што никогаш не се исполнуваат. До кога ќе дозволиме животот во оваа земја да биде прашање на среќа, а не на системска заштита? Дали ќе чекаме нова трагедија за да ги добиеме одговорите на прашањата што одамна се знаат?“, прашуваат од НМСМ.
Денес, повторно се соочуваат со болка, велат тие, но оваа болка не смее да остане само тага – мора да стане акција за:
1.Одговорност и транспарентност – надлежните институции мора да ја преземат целосната одговорност за овој случај и да ги санкционираат сите одговорни, без исклучок. Доста беше со политички манипулации и селективна правда, доста беше со меѓупартиски префрлања.
2.Владеење на правото – сакаме да живееме во земја во која законите важат за сите подеднакво, а корупцијата не е норма, туку исклучок кој се казнува.
3.Системски реформи – потребни се итни и длабоки промени во институциите, бидејќи нефункционалниот систем не само што го уништува квалитетот на живот, туку директно ги загрозува и одзема животите на младите.
4.Гарантирана безбедност за сите – оваа држава мора да создаде услови во кои младите ќе бидат сигурни и безбедни на улица, во училиштата, во превозот, на работните места, во клубовите.
5.Вклучување на младите во одлучувањето – Доста беше со носење одлуки за нас, без нас! Ако не се слушне гласот на младите, ништо во оваа држава нема да се промени“, бараат од НМСМ.
Истовремено, од таму посочуваат дека не бараат празни ветувања, туку бараат дела. Бараат безбедна средина.
„Оваа држава мора да стане место каде што младите ќе сакаат да останат, а не само да заминат. Не сакаме оваа трагедија да биде само последица, туку и причина да креирираме нов систем кој се грижи за нас. Денес тагуваме, но мора да се избориме! Дозволивме системот да им го одземе животот на младите, да не дозволиме да ни го одземе и правото да чувствуваме, да искажеме револт и да бараме правда! Оние што го создадоа овој неправеден поредок, денес се обидoa да нè замолчат. Но, нема да престанеме да бараме правда и промени!“, се вели во соопштението на НМСМ.
НМСМ изразува и најдлабоко сочувство до семејствата и најблиските на младите животи што згаснаа во трагедијата во Кочани.
-
KRNM: Sundimi i ligjit, reforma sistemore, siguri për të gjithë dhe përfshirja e të rinjve në vendimmarrje
Nga Këshilli Rinor Nacional i Maqedonisë (KRNM) thonë se humbja e paimagjinueshme nga Koçani nuk është vetëm një tragjedi personale, por edhe një kujtesë e frikshme për realitetin që përjetohet çdo ditë në këtë vend – realitet në të cilin jeta është e pasigurt, institucionet nuk funksionojnë dhe ndjenja e pashpresës bëhet gjithnjë e më e thellë.
“Tragjedia nuk është një rast i izoluar. Ajo është rezultat i drejtpërdrejtë i kaosit sistemor që mbretëron prej vitesh. Mungesa e sundimit të ligjit, korrupsioni në çdo pore të shoqërisë, mosrespektimi i ligjeve, institucionet jofunksionale dhe qëndrimi arrogant ndaj të rinjve kanë krijuar një shtet në të cilin tragjeditë nuk janë përjashtim – ato bëhen rregull,” thonë nga KRNM.
KRNM thekson se prej vitesh paralajmërojnë se të rinjtë në Maqedoni jetojnë në një shoqëri që nuk i mbron, nuk i dëgjon dhe nuk u ofron perspektivë.
“Në vend të kujdesit të vërtetë, marrim institucione që punojnë në mënyrë selektive, në interes të individëve dhe elitave, në vend të qytetarëve. Në vend të sigurisë, marrim infrastrukturë që po shkatërrohet, transport publik të pasigurt dhe një sistem që nuk merr përgjegjësi. Në vend të politikave që do të përmirësojnë standardin e jetesës, marrim premtime që kurrë nuk përmbushen. Deri kur do të lejojmë që jeta në këtë vend të jetë çështje fati, e jo mbrojtjeje sistemore? A do të presim një tragjedi të re për të marrë përgjigjet për pyetjet që prej kohësh dihen?”, pyesin nga KRNM.
Sot, përballen sërish me dhimbje, thonë ata, por kjo dhimbje nuk guxon të mbetet vetëm trishtim – ajo duhet të bëhet veprim për:
1.Përgjegjësi dhe transparencë – institucionet kompetente duhet të marrin përgjegjësinë e plotë për këtë rast dhe të sanksionojnë të gjithë përgjegjësit, pa përjashtim. Mjaft më me manipulime politike dhe drejtësi selektive, mjaft më me hedhje përgjegjësish ndërpartiake.
2.Sundimi i ligjit – duam të jetojmë në një vend ku ligjet vlejnë njësoj për të gjithë, e ku korrupsioni nuk është normë, por përjashtim që ndëshkohet.
3.Reforma sistemore – nevojiten ndryshime urgjente dhe të thella në institucione, sepse një sistem jofunksional jo vetëm që e shkatërron cilësinë e jetës, por drejtpërdrejt rrezikon dhe merr jetët e të rinjve.
4.Siguri e garantuar për të gjithë – ky shtet duhet të krijojë kushte në të cilat të rinjtë do të ndihen të sigurt në rrugë, në shkolla, në transport, në vende pune, në klube.
5.Përfshirja e të rinjve në vendimmarrje – Mjaft më me vendime për ne, pa ne! Nëse nuk dëgjohet zëri i të rinjve, asgjë në këtë shtet nuk do të ndryshojë,” kërkojnë nga KRNM.
Njëkohësisht, ata theksojnë se nuk kërkojnë premtime boshe, por kërkojnë vepra. Kërkojnë një mjedis të sigurt.
“Kjo shtet duhet të bëhet një vend ku të rinjtë do të duan të qëndrojnë, e jo vetëm të largohen. Nuk duam që kjo tragjedi të jetë vetëm një pasojë, por edhe një arsye për të krijuar një sistem të ri që kujdeset për ne. Sot jemi në zi, por duhet të luftojmë! Lejuam që sistemi t’ua marrë jetën të rinjve, të mos lejojmë të na marrë edhe të drejtën për të ndjerë, për të shprehur revoltë dhe për të kërkuar drejtësi! Ata që krijuan këtë rend të padrejtë, sot u përpoqën të na heshtin. Por, nuk do të ndalemi së kërkuari drejtësi dhe ndryshim!”, thuhet në njoftimin e KRNM.
KRNM gjithashtu shpreh ngushëllimet më të thella për familjet dhe të afërmit e të rinjve që humbën jetën në tragjedinë në Koçani.
