Новата анализа на „Спасете ги децата“ (“Save the Children”) и УНИЦЕФ открива дека без итна акција, бројот на деца кои живеат во сиромашни домаќинства во земјите со низок и среден приход може да порасне за 15 проценти и да достигне 672 милиони
Економските последици од пандемијата со КОВИД-19 може да турнат во сиромаштија над 86 милиони деца до крајот на 2020 година, што претставува пораст од 15 проценти, се вели во новата анализа објавена денес од „Спасете ги децата“ и УНИЦЕФ.
Пред пандемијата, две третини од децата низ светот немаа пристап до никаква форма на социјална заштита, со што семејствата немаа можност да ги издржат финансиските шокови продолжувајќи го злокобниот круг на меѓугенерациска сиромаштија. Само 16 проценти од децата во Африка се опфатени со социјална заштита.
Стотици милиони деца се и понатаму мултидимензионално сиромашни – што значи дека немаат пристап до здравствена заштита, образование, соодветна исхрана или соодветно домување – честопати како одраз на нееднакви инвестиции во социјалните услугиод страна на владите.
За глобалната анализа
Глобалната анализа се заснова врз економски проекции на ММФ и на Светска банка, историски докази за промените во дистрибуцијата на приходот од УНУ ВАЈДЕР (Светски институт за истражување на развојната економија при Универзитетот на Обединетите нации) и демографски податоци од МИКС (Мултииндикаторско кластерско истражување) и ДХС (Истражување за демографија и здравје). Податоците според земји опфаќаат над 100 земји со низок и среден приход.
Детската сиромаштија во Северна Македонија
Детската сиромаштија во Северна Македонија се проценува на 29,3% во 2018 година, што претставува мало намалување од 32,1% во 2010 г. Домаќинствата со три или повеќе деца традиционално се најизложени на ризик од сиромаштија. Сиромашните и социјално исклучените деца главно живеат во големи домаќинства и во рурални и економски понеразвиени делови од земјата, дополнително лишени со поограничен пристап до рано учење, образование и здравствени услуги. Се чини дека овие лишувања се уште поголеми кај ромските деа.
Владата на Северна Македонија ја објави својата намера привремено да ја прошири помошта што ја обезбедува нејзиниот систем за социјална заштита на домаќинствата погодени од второстепените ефекти на пандемијата со Ковид-19.
Во координација со владините партнери и во партнерство со академската заедница и граѓанскиот сектор, УНИЦЕФ во моментов спроведува брза, родово чувствителна социо-економска проценка на среднорочните и долгорочните ефекти од кризата врз благосостојбата на децата во Северна Македонија. Меѓу другото, проценката има за цел да го измери влијанието на Ковид-19 врз монетарната и немонетарната детска сиромаштија, како и капацитетот на Владата да одговори и да го ублажи ова влијание преку јавни инвестиции во клучните сектори поврзани со децата.
Откако избувна КОВИД-19, многу земји веќе ги проширија програмите за социјална заштита.
Во Индонезија, програмата Карту Сембако, која обезбедува месечна парична помош за основна потрошувачка во семејството, го прошири својот опфат на 20 милиони. Месечната парична помош за семејствата се зголеми од 150 илјади Рп (индонезиски рупии) на 200 илјади Рп;
Во Монголија, владата петпати ја зголеми месечната помош од Паричната програма за деца од 20.000 МНТ (монголиски тугрици) месечно на 100.000 МНТ во рок од 6 месеци.
Во Аргентина, програмата Универзален детски додаток обезбеди зголемување од 3.100 аргентински пезоси (47 УСД) за своите актуелни корисници;
И во Јужна Африка, неколку шеми за социјална заштита, меѓу кои и дотацијата за издршка на деца, која стигнува до 12,8 милиони деца, обезбедуваат дополнителни додатоци.
Во Грузија, програмата за Насочена социјална помош (НСП) ќе биде привремено проширена за да им се обезбеди поддршка на дополнителни 70.000 семејства; како и да се обезбедат уште по 100 грузиски лари (31 УСД) месечно за 21,000 домаќинства од НСП со три или повеќе деца за 6 месеци.
Во Ерменија, подобните семејства што се запишани во системот за семејна помош ќе добијат надополнување еднакво на 50% од помошта.
Во Колумбија, владата креира Програма за солидарен приход, со цел да обезбеди парични трансфери за домаќинствата кои во моментов не добиваат помош од ниедна друга национална владина програма. Од 21 мај, над 2 милиони ранливи семејства добиле трансфер од 320.000 пезоси (еквивалент на 81 УСД) преку две еднакви исплати во март и мај.
Во Перу, Владата обезбедува солидарен бонус за руралните домаќинства, самостојните работници и ранливите семејства, како и нова универзална обврзница, за 6,8 милиони домаќинства. Потребен е посебен фокус за да се допре до луѓето кои живеат во оддалечени подрачја, до домородното население и мигрантите.
Во анализата се потенцира дека без итна акција за заштита на семејствата од финансиските тешкотии предизвикани од пандемијата, вкупниот број деца кои живеат под националната линија на сиромаштија во земјите со низок и среден приход може да достигне 672 милиони до крајот на годинава. Скоро две третини од овие деца живеат во Супсахарска Африка и Јужна Азија.
Земјите во Европа и Централна Азија може да забележат најзначајно зголемување, до 44 проценти во целиот регион. Латинска Америка и Карибите може да забележат пораст од 22 проценти.
„Пандемијата на корона вирусот активира невидена социо-економска криза што ги троши ресурсите на семејствата низ целиот свет“, рече Хенриета Фор, извршен директор на УНИЦЕФ. „Обемот и длабочината на финансиските проблеми на семејствата се закануваат да го поништат напредокот што се постигна во последните години во намалувањето на сиромаштијата кај децата и да ги лишат децата од основните услуги. Без усогласено дејствување, семејствата што одвај преживуваат може да бидат турнати во сиромаштија, а најсиромашните може да се соочат со лишувања што не биле видени со децении.
„Спасете ги децата“ и УНИЦЕФ предупредуваат дека влијанието од глобалната економска криза предизвикано од пандемијата и од релевантните политики за нејзино сузбивање е двојно. Непосредното губење приход значи дека семејствата имаат помала можност да си ги дозволат основните потреби, меѓу кои храна и вода, помали шанси за пристап до здравствена заштита или образование и поголем ризик од детски бракови, насилство, експлоатација и злоупотреба. Кога се намалува фискалната способност, се намалува и достапноста и квалитетот на услугите од кои зависат семејствата.
Кај најсиромашните семејства, немањето пристап до услуги за социјална заштита или до компензаторни мерки дополнително ја ограничува нивната способност да се придржуваат кон мерките за сузбивање и за физичко растојание, а со тоа дополнително се зголемува нивната изложеност на инфекција.
„Драматичните ефекти од пандемијата со Ковид-19 на сиромаштија силно ќе ги погодат децата. Тие се многу ранливи дури и во кратки периоди на глад и неисхранетост – кои може да имаат трајни ефекти врз нивниот понатамошен живот. Ако дејствуваме сега и решително, можеме да ја спречиме и да ја ограничиме опасноста од пандемијата што им се заканува на најсиромашните земји и на најранливите деца. Овој извештај треба да биде повик за будење на светот. Сиромаштијата не е неизбежна за децата“, рече извршната директорка на „Спасете ги децата“, Ингер Ашинг.
За децата кои живеат во земји веќе погодени од конфликт и насилство, ефектот од оваа криза дополнително ќе го зголеми ризикот од нестабилност и од запаѓање на домаќинствата во сиромаштија. Регионот на Блискиот Исток и Северна Африка, дом на најголем број загрозени деца поради конфликт, има највисока стапка на невработеност кај младите, додека скоро половина од сите деца во регионот живеат во повеќедимензионална сиромаштија.
За да се даде осврт и да се ублажи ефектот од КОВИД-19 врз децата во сиромашните домаќинства, „Спасете ги децата“ и УНИЦЕФ повикуваат на брзо и големо проширување на системите и програмите за социјална заштита, меѓу кои и парични трансфери, училишна исхрана и детски додатоци – критични инвестиции со кои се третираат непосредните финансиски потреби и се поставуваат темелите за подготвеност на земјите за идни шокови.
Исто така, владите мора да инвестираат и во други форми на социјална заштита, фискални политики, интервенции за вработување и за пазарот на трудот, за поддршка на семејствата. Ова вклучува проширување на универзалниот пристап до квалитетна здравствена заштита и други услуги; и инвестирање во политики по мерка на семејствата, како на пример платен одмор и грижа за децата.