Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip” / За текстот на албански јазик кликнете „Shqip“
-
60 секунди се кратко време, но за младиот режисер Мурат Жерка доволно да испрати силна порака за проблемите кои го опкружуваат.
„Зошто ја уништувате иднината? Зошто фрлате ѓубре? Зошто ја загадувате околината?“, прашува малото девојче во едноминутниот филм, додека се појавува од едно на друго место во Скопје додека во нејзините раце држи мече со гас-маска.
„Најдобро беше филмот да се сними преку малото девојче, бидејќи проблемите кои ние ги правиме имаат ефект на малите деца, кои се невини. Затоа девојчето цело време прашува ‘зошто?’“, објаснува Жерка за РадиоМОФ.
19-годишниот Жерка сега е на студии по режија на Факултетот за уметности во Тетово. Почнал да се занимава со филм како ученик во скопската гимназија Зеф Љуш Марку. Вели дека секоја минута од неговите филмови е реалноста која ја живее.
„Дозволете ни да дишеме слободно“, е пораката која ја испраќа девојчето чиј цртеж на природното шаренило се претвора во сивило од чад и темни облаци.
„Ова е најактуелниот проблем кај нас и сакавме преку уметноста тоа да го прикажеме на светот. Многу тешко е во една минута да се пренесе една таква порака“, додава Жерка.
„Зошто?“ (Why?) победи на годинешниов „Мобил фестивал“ во Скопје, на филмови снимени со мобилен телефон. Филмот е прикажан и на фестивали во Њујорк, Чикаго, Хрватска, Швајцарија и Бразил. Најголемиот успех, го имал во Париз, каде завршил на шестото место во конкуренција од скоро 800 филмови.
„Ова е прв филм кој го снимав со мобилен телефон. Но сакам сите да знаат дека најважна е желбата, а не технологијата. Добрата идеја може да се реализира на секаков начин“, порачува Жерка.
Покрај филмот „Зошто?“, тој има уште два кратки филмови. „Училиште“ (The School) прикажува како проблемите на учениците се решаваат кога си помагаат меѓусебно, додека во филмот „Успеав“ (I did it) повторно се враќа на еколошка тема – преку младо момче кое не успеава да фати риба за неговиот аквариум поради загадената вода.
Објаснува дека неговата работа не се гледала премногу сериозно, а за сега, иако ја претставува Македонија во светот, не добил поддршка од институциите.
„Не знам што следно ќе работам. Но, знам дека мојот филм секогаш ќе има проблем. Без проблем – нема филм. Зошто да не и повторно да снимам со мобилен. Немам проблем да работам и да снимам и во тешки услови. Но ќе работам многу напорно, бидејќи сакам моите филмови и нашата кинематографија да имаат успех“, заклучува тој.
-
Regjisori i ri Murat Zherka: Fëmijë të pafajshëm vuajnë nga ndotja
60 sekonda janë kohë e shkurtë, por për regjisorin e ri Murat Zherka, mjaftojnë që të dërgojë mesazh të fuqishëm në lidhje me problemet të cilat e rrethojnë.
“Pse e shkatërroni të ardhmen? Pse hidhni mbeturina? Pse e ndotni ambientin?”, pyet një vajzë e vogël në filmin që zgjat një minutë, përderisa paraqitet nga njëri vend i Shkupit në tjetrin, përderisa në duart e saj mban një arushë me gaz – maskë.
“Më mirë ishte filmi të incizohet nëpërmjet vajzës së vogël, sepse problemet të cilat i bëjmë ne kanë ndikim mbi fëmijët e vegjël, të cilët janë të pafajshëm. Prandaj vajza e vogël gjithë kohës pyet,” pse?”, sqaron Zherka për Radio MOF.
19 vjeçi Zherka tani është në studime për regjisor në Fakultetin e Arteve në Tetovë. Me film ka filluar të merret si nxënës në gjimnazin e Shkupit, Zef Lush Marku. Thotë se çdo minutë e filmave të tij paraqesin realitetin të cilin e jetojmë.
“Na lejoni të marrim frymë lirisht”, është mesazhi të cilin e dërgon vajza e vogël, piktura e së cilës, që është një laramani e natyrshme shndërrohet zymtësi nga tymi dhe rretë e zeza.
“Ky është problemi më aktual tek ne dhe dëshirojmë nëpërmjet artit të pasqyrojmë botën. Është shumë vështirë në një minutë të bartet një mesazh i tillë”, shton Zherka.
“Pse?(Why?) fitoi në “Mobil festivalin” për filma të incizuar me telefon celular, që u mbajt këtë vit në Shkup. Filmi është shfaqur edhe në festivalin në Nju Jork, Çikago, Kroaci, Zvicër dhe Brazil. Sukses më të madh, ka pasur në Paris, ku ka përfunduar në vendin e gjashtë në konkurrencë të pothuajse 800 filmave.
“Ky është filmi i parë të cilin e incizova me telefon celular. Por, dua të gjithë ta dinë se më me rëndësi është dëshira, jo teknologjia. Ideja e mirë mund të realizohet në çfarë do lloj mënyrë”, thotë Zherka.
Përpos filmit “Pse?” , ai ka edhe dy filma të tjerë me metrazh të shkurtë. “Shkolla” (The School) tregon si zgjidhen problemet e nxënësve kur ndihmohet njëri me tjetrin, ndërsa filmi “Ia dola (I did it) përsëri i kthehet temës ekologjike – nëpërmjet djalit të vogël i cili nuk ia del të kapë peshkun në akuariumin e tij për shkak të ujit të ndotur.
Sqaron se puna e tij nuk shihet shumë seriozisht, ndërsa tani për tani, edhe pse e prezanton Maqedoninë në botë, nuk ka marrë mbështetjen e institucioneve.
“Nuk e di çfarë do të punoj në vijim. Por, e di se filmi im çdo herë do të ketë problem. Pa problem – nuk ka film. Pse jo, përsëri të mos e incizoj me telefon celular. Nuk kam problem të punoj dhe të incizoj edhe në kushte të vështira. Por do të punoj shumë rëndë, sepse dua filmat e mi dhe kinematografia jonë të kenë sukses”, përfundon ai.