Nëse doni të lexoni tekstin në gjuhën shqipe, shtypni “Shqip”
-
Давор Ангеловски е 31-годишен скопјанец кому докторите досега му дале четири различни дијагнози за неговиот здравствен проблем. Тој за да се справи со болките користи три различни лекови кои се ризични за користење, поради што Ангеловски вели дека алтернатива нашол во маслото од канабис. Резултатите кај него биле подобри од очекуваното, но сега е исплашен дека би можел да заврши во затвор, бидејќи со закон, одгледувањето и продажбата на канабис сè уште се нелегални.
Со новите измени во законот кои влегоа во собраниска процедура, само на четири видови специјалисти ќе им биде дозволено да препишуваат медицински канабис, и тоа на невролози, инфектолози, радиолози и онколози. Според дел од дијагнозите, Ангеловски би можел да добие терапија во иднина, но тој вели дека болеста не чека, додека властите преговараат дали канабисот е лек.
Тој им се придружи на граѓански организации кои денеска пред Собранието на Република Македонија побараа сегашниот предлог Закон за контрола на опојни дроги и психотропни супстанци, да се повлече од собраниската процедура. Тие сметаат дека употребата на канабисот за медицинска употреба не треба да биде условена со конвенционалната медицинска пракса.
„ Јас се прашувам како ќе се одлучат докторите да препишат некому масло од канабис, кога прво не можат да се одлучат за една дијагноза и даваат четири различни дијагнози и три различни лекови. Канабисот помага во мојата ситуација, така што јас се прашувам дали треба да чекам, да ризикувам затвор? Имам семејство, и тоа да пати, за пратениците да решат дали помага за болка?“, прашува Ангеловски.
Организациите бараат во најбрз можен рок да се изработи посебен закон правата на пациентите и достапноста на сите на кој им е потребен ќе биде главна цел.
„ Ние како организација, предлагаме да се донесе посебен закон со којшто ќе се регулира медицинската употреба на канабисот, а не измените на веќе постоечкиот закон за опјни дроги. Тој треба да овозможи пристап до евтини лекови, вклучително и масло од канабис, во аптеки, или специјални продавници. Но, и можност за сопствено одгледување за оние пациенти кои не се во состојба сами да го купат лекот или имаат позитивно искуство во правењето на овој лек“, вели Влатко Деков од „ХОПС – Опции за здрав живот“.
Тој појасни дека доколку се усвојат измените, во иднина, лековите на база на канабис, ќе бидат целосно на товар на граѓаните, а поради сите мерки со кои се обврзани правните лица при одгледувањето, најверојатно малкумина ќе можат да си го дозволат.
Уште неколку проблематични делови од законот, сподели и адвокатката Хајди Штерјова Симоновиќ , која појасни дека легализирањето на медицинскиот канабис и неговите деривати се прави со измени на Законот за опојни дроги и психотропни супстанци, иако би требало да биде регулирано со Законот за лекови. Таа додава дека за првпат ќе се криминализира личната употреба на марихуана.
„Ова е проблематично од правен аспект, затоа што една иста проблематика се регулира со два закони. Кривичниот закон ја регулира недозволената трговија со опојни дроги и психотропни супстанци, а сега со овој закон се дорегулира одредено недозволено производство на трговија, но и личната употреба . Така што, ова претставува неуставно и предизвикува правна несигурност кај граѓаните и може да доведе до забуна во употребата на канабисот како лек“, смета Штерјова Симоновиќ.
Извршниот директор на „ХОПС“ Христијан Јанкуловски вели дека организациите воопшто не биле консултирани за време на изготвувањето на измените, ниту пак, биле повикани на некаква јавна дебата. Тој уште еднаш повика, законот да се доработи со тоа што ќе се вклучат сите засегнати страни. Неговиот став го подржа и Асоцијацијата на пациенти со Кронова болест и Улцерозен колитис.
Кон крајот на минатата година, бомбастично беше најавено дека во Македонија ќе се легализира медицинската марихуана, што ги израдува граѓанските организации. Меѓутоа, откако беше објавен предлог законот, организациите реагираа на голем број грешки и недоследности.
За разлика од Македонија, пред неколку месеци, Хрватска го легализираше медицинскиот канабис , додека во Словенија веќе е достапен во облик на лековите „Сативекс“ и „Маринол“. Дебати, пак, за тоа дали да се дозволи користење на марихуаната за потребите на медицината, постојано се одвиваат во целиот регион.
Собраниската комисија за здравство вчера го усвои предлогот за изменување и дополнување на Законот за контрола на опојни дроги и психотропни супстанци. Денеска, пак, е закажана собраниска расправа на која пратениците ќе гласаат дали да се усвои овој предлог закон.
Е.П.
-
Shfrytëzuesit e vajit të kanabisit në frikë, kërkohet tërheqja e ndryshimeve ligjore
Davor Angelovski është shkupjan 31 vjeçar të cilit mjekët deri tani i kanë dhënë katër diagnoza të ndryshme për problemin e tij shëndetësor.Ai që të përballet me dhimbjet përdor tre barna të ndryshme të ndryshme për përdorim, për çka Angellovski thotë se alternativë ka gjetur të vaji i kanabisit.Rezultatet tek ai kanë qenë më të mira sesa që është pritur, por tani shqetësohet se mund të përfundojë në burg për shkak se me ligj, kultivimi dhe shitja e kanabisit akoma janë jo legale.
Me ndryshimet e reja të ligjit të cilat janë në procedurë në Kuvend, vetëm katër specialistëve do tu lejohet të përcaktojnë kanabisin mjekësor, mjekëve neurologë, infektologë, radiologë dhe onkologë.Sipas një pjese të diagnozave, Angelovski, do të mund të pranojë terapi në të ardhmen, por ai thotë se sëmundja nuk pret, ndërsa qeveritarët negociojnë nëse kanabisi paraqet ilaç.
Ai ju bashkëngjit organizatave qytetare të cilat sot para Kuvendit të Republikës së Maqedonisë, kërkuan propozimi aktual i Ligjit për kontroll të drogave dehëse dhe substancave psikotrope, të tërhiqet nga procedura kuvendore. Ata janë të mendimit se përdorimi i kanabisit për përdorim mjekësor nuk duhet të kushtëzohet me praktikë mjekësore konvencionale.
“Unë pyes, si do të vendosin doktorët ti përshkruajnë dikujt vaj kanabisi, kur së pari nuk mund të vendosin një diagnozë dhe japin katër diagnoza të ndryshme dhe tre barna të ndryshme.Kanabisi ndihmon në rastin tim, ashtu qe unë pyetem nëse duhet të pres, të rrezikoj burgun?Kam familje, edhe ata vuajnë, deputetët duhet të vendosin nëse ndihmon kundër dhimbjeve?” pyet Angelovski.
Organizatat kërkojnë në afat më të shkurtë kohor, të përpilohet ligj i veçantë me të cilin të drejtat e pacientëve dhe qasshmëria për të gjithë të cilëve ju nevojitet do të jenë qëllimi kryesor.
“Ne si organizatë, propozojmë të paraqitet ligj i veçantë me të cilin do të rregullohet përdorimi mjekësor i kanabisit, dhe të bëhen ndryshime në Ligjin ekzistues për droga dehëse.Ai duhet të mundësojë qasje deri te barna të lira, përfshirë edhe vajin e kanabisit, nëpër barnatore, ose në shitore speciale.Por edhe mundësi për kultivim për ata pacientë të cilët nuk janë në gjendje vetë ta blenë barin ose kanë përvojë pozitive në bërjen e këtij ilaçi”, thotë Vllatko Dekov nga “HOPS – Opsione për jetë të shëndetshme.”
Ai sqaroi se nëse miratohen ndryshimet, në të ardhmen, barnat në bazë kanabisi, tërësisht do të bien në barë të qytetarëve, ndërsa për shkak të të gjitha masave me të cilat janë të obliguar subjektet juridike gjatë kultivimit, me siguri shumë pak prej tyre do të mund ta lejojnë.
Edhe disa pjesë problematike të ligjit, ndau edhe avokatja Hajdi Shterjova Simonoviq, e cila sqaroi se legalizimi i kanabisit mjekësor dhe derivatet e tij bëhet me ndryshimet e Ligjit për droga dehëse dhe substanca psikotrope, edhe pse do të duhej të ishte rregulluar me Ligjin për barna.Ajo shton se për herë të parë do të kriminalizohet përdorimi personal i marihuanës.
“Kjo është problematike nga pikëpamja ligjore, sepse e njëjta çështje rregullohet me dy ligje. Kodi penal rregullon tregtinë e paligjshme të drogave dehëse dhe substancave psikotrope dhe tani me këtë Ligj rregullohet në mënyrë plotësuese prodhimi i papërcaktuar i palejuar i tregtisë, por edhe i përdorimit personal. Kështu që, kjo paraqet pasiguri tek qytetarët dhe është antikushtetuese dhe mund të rezultojë me konfuzion në përdorimin e kanabisit si ilaç”, “konsideron Simonoviç Sterjova.
Drejtori ekzekutiv i “HOPS” Hristian Jankulovski thotë se organizatat aspak nuk kanë qenë të konsultuara gjatë përpilimit të ndryshimeve, as janë ftuar në ndonjë nga debatet publike. Ai edhe një herë kërkoi që ligji të përpunohet në mënyrë plotësuese me atë që do të përfshihen të gjitha palët e prekura. Qëndrimin e tij e mbështetën dhe Shoqata e Pacientëve me Sëmundje Koronare dhe Kolit të Ulcerës.
Kah fundi i vitit të kaluar, ishte paralajmëruar në mënyrë bombastike se në Maqedoni do të legalizohet marihuana mjekësore, gjë që gëzoi organizatat qytetare. Megjithatë, pasi u publikua propozim – ligji, organizatat reaguan për një numër të madh të gabimeve dhe mospërputhjeve.
Për dallim nga Maqedonia, disa muaj më parë, Kroacia legalizoi kanabisin mjekësor, ndërsa në Slloveni tashmë është në dispozicion në formën e barnave “Sativeks” dhe “Marinol”. Nga ana tjetër debati për atë se, nëse duhet të lejohet përdorimi i marihuanës për qëllime mjekësore, vazhdimisht po zhvillohet në rajon.
Komisioni Parlamentar i Shëndetësisë dje e miratoi propozim ndryshimin e Ligjit për kontrollin e drogave dehëse dhe lëndëve psikotrope. Megjithatë, sot, është konvokuar debat në Kuvend gjatë të cilit deputetët do të votojnë nëse do ta miratojë këtë projekt-ligj.